Revista prestigjioze Guardian së fundmi ka publikuar një kritikë të shkurtër ku lavdëron filmin kosovar ‘Zana’ me regji nga Antoneta Kastrati.

Po ju sjellim artikullin e përkthyer nga origjinali:

Lume (Adriana Matoshi) dhe burri i saj Ilir (Astrit Kabashi) arritën t’i mbijetojnë luftës së fund viteve ’90 në Kosovë, por pësuan humbjen e  vajzës së tyre të vogël, Zana, e cila u vra në zjarr. Vitet kanë kaluar në fermën ku ata jetojnë me nënën e frikshme të Ilirit, Remzijen (Fatmire Sahiti) dhe ujërat e rutinës së përditshme fillojnë e derdhen përsëri në plagët e vjetra e të pashëruara. Por Lumja nuk mund ta harrojë të kaluarën, transmeton Demokracia.com

Megjithëse në dukje është bashkëshortja e mirë dhe e nënshtruar e vogël që kjo shoqëri e ngushtë, jashtëzakonisht e modës së vjetër pret që ajo të jetë, ajo është tronditur nga pikëllimi dhe vuan nga makthe të vazhdueshme, duke shfaqur imazhe që variojnë nga shqetësuese dhe të përgjakshme deri te një stil David Lynchian i çiltër, plot me hijet dhe figurat e mbuluara me dritë të hënës.

Remzije bën presion mbi Ilirin që të marrë në konsideratë marrjen e një gruaje të dytë në mënyrë që ai të mund të bëj fëmijë pasi që Lumja duket se nuk mund të mbetet shtatzënë. Në dëshpërim, Lume pranon të shohë shërues popull: e para, është një grua magjistare në fshatin e tyre; ndërsa i dyti, një karakter më i lig që kërkon 500 € për konsultë dhe është i prirur për të diagnostikuar posedimin demonik.

Shkrimtarja dhe regjisori kosovar Antoneta Kastrati tërheq parale mes tragjedisë së atdheut të saj dhe nga tragjedisë së saj personale. Pamjet e tmerrit në mënyrën se si ajo trajton disa nga imazhet e makthit mund të nxisin disa shikues të presin një rezultat tjetër nga pija e thellë e zymtë që më në fund na shërbehet. Zana është një film i vështirë, por performanca minimaliste e Matoshit është një bekim për t’u parë dhe ka kënaqësi të rastësishme, veçanërisht në mënyrën se si filmi është i ndërtuar mes peisazheve të egra dhe të pamëshirshme.

Në një nivel antropologjik, ka diçka veçanërisht magjepsëse në pikëpamjen e këtij personi të brendshëm për shoqërinë kosovare, ku besimet arkaike rreth zakoneve familjare ngrihen kundër njerëzve që shikojnë YouTube për të mësuar receta të reja për vaktet familjare./Demokracia.com