Aleksandar Vuçiq ka dominuar politikën serbe për dekadën e fundit, fillimisht si kryeministër dhe më vonë si president. Kritikët ankohen se ai konsolidoi pushtetin në duart e tij dhe minoi normat demokratike.

Muajin e kaluar ai thirri zgjedhje të parakohshme parlamentare dhe lokale për të dielën e ardhshme, mes protestave masive në vend dhe kërkesave ndërkombëtare për të zgjidhur konfliktin e gjatë të Serbisë me Kosovën.
Por një opozitë e bashkuar synon të korrë fitime, duke synuar udhëheqjen e Beogradit, ku banon gati një e treta e popullsisë.

Një fitore e tillë mund të dëmtojë në mënyrë të pakthyeshme autoritetin e Vuçiq, raporton BBC.

Për Zorana Mihajlovic Vuçiq është “një populist në rrugën për t’u bërë diktator”.

Freedom House sot e rendit vendin që ai drejton si “pjesërisht të lirë”.

I ndikuar nga ultra-nacionalizmi serb dhe huliganizmi i futbollit, Vuçiç iu bashkua Partisë Radikale të ekstremit të djathtë në moshën 23-vjeçare. Radikalët kërkuan një Serbi të Madhe duke marrë tokë nga vendet fqinje.

“Ju vrisni një serb dhe ne do të vrasim 100 myslimanë”, tha ai deklaratën famëkeqe disa ditë pas masakrës së Srebrenicës në korrik 1995, kur 8,000 burra dhe djem myslimanë boshnjakë u vranë nga forcat serbe të Bosnjës.

Në vitin 1998, njeriu i fortë jugosllav Slobodan Millosheviç e bëri Vuçiqin ministrin e tij të informacionit. Në qeveri, Vuçiq ishte përgjegjës për zbatimin e disa prej ligjeve më kufizuese të Evropës për lirinë e fjalës.
Ishte një epokë “e shënuar me spastrim etnik, urrejtje ndaj kroatëve dhe myslimanëve, sanksione dhe luftëra”, thotë Zorana Mihajlovic.

Për konsolidimin e pushtetit, kundërshtarët thonë se Vuçiq e bëri këtë duke gërryer institucionet demokratike në një mënyrë që të kujton autoritarizmin e viteve 1990.

Mihajlovic beson se Serbia “ka qenë duke u distancuar nga BE-ja dhe demokracia”.

“Qeveria është pothuajse në kontroll të plotë të të gjitha niveleve të institucioneve publike dhe medias”, thotë Florian Bieber, një ekspert i nacionalizmit serb në Universitetin e Gracit.

Mbështetësit e Vuçiqit e kundërshtojnë atë karakterizim, duke e parë dominimin e tij në politikën serbe si rezultat i qeverisjes së suksesshme.

Vuçiq thotë se dëshiron që Serbia të anëtarësohet në BE, e cila përbën mbi gjysmën e tregtisë së Serbisë. Por në të njëjtën kohë ai ka mbrojtur marrëdhëniet miqësore me Rusinë dhe ka hapur Serbinë ndaj investimeve kineze.
Në tetor, ai nënshkroi një marrëveshje të tregtisë së lirë me Kinën pas një dekade lidhjesh gjithnjë e më të ngushta ekonomike.

Kompanitë kineze janë zgjedhur për të ndërtuar rrugë dhe hekurudha në Serbi, duke e bërë vendin ballkanik një nga pikat kryesore të Iniciativës ‘Brez dhe Rrugë’ të Presidentit Xi Jinping në Evropë. Një kompani kineze tashmë drejton një minierë të madhe bakri dhe ari në Serbinë lindore.

Pak para pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia vitin e kaluar, Vuçiç tha se nuk do të kundërshtonte politikat e Kremlinit, pasi “85% e serbëve do të jenë gjithmonë në anën e Rusisë çfarëdo që të ndodhë”.

Ishte një ekzagjerim, por ai e mbajti fjalën. Serbia ka refuzuar të mbështesë sanksionet e BE-së kundër Moskës, pavarësisht se ka statusin e kandidatit në BE. Rusia e ka mbështetur vazhdimisht Serbinë duke votuar kundër njohjes ndërkombëtare të Kosovës.

Qeveria e tij madje është akuzuar për lehtësimin e rieksportit të teknologjisë së sanksionuar “me përdorim të dyfishtë” në Rusi.

Zorana Mihajlovic beson se ai nuk është instinktivisht pro Rusisë, por thjesht pragmatik: “Sa më e izoluar të jetë Serbia, aq më i fortë është kontrolli i tij në pushtet.”

Prova e tij më e madhe në zgjedhjet e 17 dhjetorit do të vijë nga Beogradi, pasi partitë opozitare shfrytëzuan zemërimin për dy të shtëna masive majin e kaluar, në të cilat u vranë 19 vetë. Njëra ishte në një shkollë fillore të Beogradit./The Geopos