Shtypi amerikan ngre pyetje në lidhje me aftësinë e ushtrisë amerikane për të mbajtur gjurmët e armëve të dërguara në Ukrainë për të ndihmuar njerëzit t’i rezistojnë pushtimit të Rusisë.

Gazeta “Washington Post”, në veçanti, pyet nëse ndihma ushtarake do të shkojë në duart e duhura dhe sa i lartë është rreziku në atë që thuhet – shkruan gazetari John Hudson – se është një nga qendrat kryesore evropiane të trafikut të armëve.

Fluksi i paprecedentë i armëve ka ngritur frikën e disa analistëve ushtarakë, se disa nga pajisjet mund të përfundojnë në duart e kundërshtarëve perëndimorë ose se mund të rishfaqen në konflikte të tjera në dekadat e ardhshme.

Kjo është për shkak se – tha William Hartung, një ekspert nga instituti “Quincy” për “Washington Post” – ndërsa në Afganistan “Shtetet e Bashkuara kishin një prani të rëndësishme në vend që i lejonte të paktën të kishte mundësinë e gjurmimit të shtigjeve të armëve, në Ukrainë qeveria amerikane është e verbër për sa i përket monitorimit të armëve të furnizuara për milicitë civile dhe ushtrinë”.

Dhe për këtë arsye – shton Rachel Stohl, nënkryetare e ‘Stimson Center’ – “është thjesht e pamundur të mbash gjurmët, jo vetëm se ku shkon gjithë kjo pajisje dhe kush do t’i përdorë, por edhe se si do të përdoret”.

E gjithë kjo ndodh në një territor që nuk është i ri për trafikun e armëve. E përditshmja amerikane, rindërton se Ukraina ka pasur karakteristika të këtij lloji që nga rënia e Bashkimit Sovjetik, kur ushtria sovjetike la një sasi të madhe armësh të vogla në vend pa kontroll adekuat të inventarit.

Sipas projektit kërkimor “Swiss Small Arms Survey”, një pjesë e 7.1 milionë armëve të vogla në dispozicion të ushtrisë ukrainase në vitin 1992, “u devijuan në zonat e konfliktit”, duke nënvizuar “rrezikun e rrjedhjes në tregun e zi lokal”.

Situata u përkeqësua pas pushtimit rus të Donbasit në vitin 2014, kur luftëtarët nga të dyja palët filluan të plaçkisnin depot e armëve dhe municioneve të institucioneve shtetërore dhe rajonale, pa e ditur se ku përfunduan përfundimisht këto pajisje, përcjell Gazeta Si.

Për të gjitha këto arsye, vendet e NATO-s janë të vetëdijshme për rreziqet e përfshira në dërgesat masive të armëve në Ukrainë, aq sa – tha “Washington Post” – një grup zyrtarësh të administratës Biden u takuan me specialistë të jashtëm të kontrollit të armëve për të vendosur një strategji.

“Nuk është e qartë, – thotë Annie Shiel, konsulente e Qendrës për Civilët në Konflikt, – cilat masa zbutëse ose monitoruese kanë miratuar Shtetet e Bashkuara dhe vendet e tjera, ose çfarë garancish kanë marrë, për të garantuar mbrojtjen e civilëve”.