Parë nga jashtë, japonezët tashmë duken si një popull që nuk harxhon fjalë, por priren t’i shpëtojnë ato, edhe me çmimin e të folurit pak ose aspak për veten e tyre.

Një tjetër sondazh, i kryer këtë herë nga një kompani e specializuar në përgjigjet automatike bazuar në zhvillimin e AI (Soft-Two Co. Ltd.), zbuloi, ose më saktë përsëriti, se mbi 70% e të rinjve midis 20 dhe 30 vjeç vuajnë nga një formë e “fobisë telefonike”, duke sjellë kështu pyetjen se si po ndryshon marrëdhënia japoneze me teknologjinë dhe si po evoluon kjo marrëdhënie në qendër të diskutimit kombëtar në gazeta, revista dhe raporte televizive, në tranzicionin nga brezi i gjyshërit dhe prindërit me atë të fëmijëve dhe nipërve, si në sferën e punës ashtu edhe në atë private.

Tani jemi mësuar me një peizazh urban, në të cilin njerëzit përdorin me bollëk celularët e tyre, por nuk i përdorin kurrë për të folur, aq më pak për të dërguar mesazhe zanore. Pa rrezik ekzagjerimi, mund të thuhet se vetëm të huajt në Japoni i përdorin këto opsione.

Në Tokën e Diellit që po lind, zëri hyn në lojë në takimet ballë për ballë ose takimet me kompjuter dhe, vetëm rrallë, atij i besohet biseda telefonike dhe komunikimet joformale.

Megjithatë, është një fakt që nuk duhet të habisë, këtu ku mesazhet e çastit nga softuer si Line janë mbizotëruese dhe rrjetet sociale janë shumë më pak të njohura, edhe për shkak të ndjenjës më të madhe të privatësisë së popullatës.

Të folurit në rrugë i ngjan të ngrënit në rrugë, një veprim që në Japoni lejohet vetëm në rrugë të veçanta (ato që i kushtohen ushqimit në rrugë): konsiderohet vulgare pasi shkakton shqetësim tek të tjerët, si në nivel akustik, ashtu edhe për shkak të ulja e vëmendjes që përthithet nga biseda.

Në ambiente publike, madje edhe jashtë, pirja e duhanit nuk lejohet dhe, ndonëse telefonata nuk është e ndaluar, është e rrallë të shohësh dikë duke folur me kufje ose pajisjen e shtypur në vesh.

Edhe pse rënia e parë e rëndësishme demografike në zonën e kryeqytetit japonez daton vetëm një vit më parë, unaza e prefekturës së Tokyos tani numëron 14 milionë e 110 mijë e 733 njerëz ndërsa, duke përfshirë prefekturat fqinje të Kanagawa, Chiba dhe Saitama, të cilat janë kryesisht të banuara nga udhëtarët, regjistrimi i popullsisë rritet në pothuajse 36 milionë.

Megjithatë, ose ndoshta pikërisht për këtë arsye, kur hipim në trena, metro dhe autobusë nuk ndodh që të kapim dikë duke folur në celular.

Është një ndalim i diktuar para së gjithash nga arsyeja e shëndoshë, ku udhëtimet e gjata në trena kthehen në një lloj kohe të shenjtë, të cilën secili ka të drejtë ta shfrytëzojë sipas dëshirës (të flejë, të lexojë, të luajë, të punojë, të relaksohet, të mendojë), pse është gjithashtu e rrallë që dikush t’ia lë vendin tjetrit, qoftë i moshuar apo fëmijë.

Por çfarë është ajo që në vendin e punës i vë në krizë të rinjtë japonezë në krahasim me marrjen e telefonit dhe të folurit?

“Merakosem kur bie zilja dhe duhet të përgjigjem”, “Nuk e di çfarë të pres në anën tjetër”, “Unë vetë nuk e di nëse, duke telefonuar, rrezikoj të shqetësoj njerëzit. Nuk mund ta imagjinoj se çfarë po bën personi në anën tjetër”: kështu është pyetur një mostër punonjësish të kompanisë, punonjës me kontratë, zyrtarë publikë, personel mësimor dhe mjekësor, të vetëpunësuar dhe punëtorë me kohë të pjesshme që janë pyetja.

Mbi të gjitha ankohen se si: “Ajo që zgjidhet me dy shkëmbime email-esh, kthehet në një bisedë çerek ore”.

Mbi të gjitha, është humbja e kohës që rëndon dhe ankthi për të mos komunikuar mirë me një epror, të paaftë për të përgjuar sinjalet normalisht të lëshuara nga mjedisi, ato që hyjnë në mikrokomunikimin e të pathënave, themelore në Japoni. Marrja e telefonatave të papritura nënkupton gjithashtu uljen e nivelit të përqendrimit.

Përgjithësimi, megjithatë, është gjithmonë në fshehje.

Nuk është se “brezi i heshtur” i urren bisedat në tërësi: ajo që po ndodh është më tepër se po zhvillohet një lloj i ri marrëdhëniesh që u jep një vlerë të thellë obligacioneve, por që, nga ana tjetër, synon një stil pune efikas që minimizon konsumi i kohës i shkaktuar nga një bisedë.

Më pak fjalë të thënë = më shumë kohë për veten.