Sundimi i Vuçiqit qëndron në klientelizmin, dështimin për të zgjidhur problemin e Kosovës dhe vlerësimin e diplomacisë perëndimore se Vuçiqi është zgjidhja. Në të njëjtën kohë, imazhi i Serbisë në Perëndim bazuar në shabllonin e viteve nëntëdhjetë shpesh mbetet i errët dhe i shtrembëruar.

Gazeta e përditshme me bazë në Cyrih, Neue Zürcher Zeitung, boton një artikull të titulluar “Serbia duhet t’i japë fund lojës së saj të dyfishtë”. Teksti wshtw shkruar nga gazetari Andreas Ernst.

Në hyrje, vlerësohet se Serbia, si shteti më i rëndësishëm i Ballkanit Perëndimor, duhet të marrë përgjegjësinë e saj për stabilitetin e rajonit dhe se në të kundërtën Bashkimi Evropian duhet të nxjerrë pasoja.

Më pas autori shkruan: “Serbia, faktori përçarës i përjetshëm, ndihmësi i Rusisë që i ofrohet Kremlinit si një portë për në Evropë”. Serbia po armatoset për luftë në mënyrë që ta “ta kthejë Kosovën në shtëpi”. Serbia, e cila ëndërron një ‘botë serbe’ që bashkon të gjithë serbët dhe për këtë arsye është e gatshme të pranojë shkatërrimin e vendeve fqinje. Imazhi që një numër i madh i vendeve evropiane kanë për vendin më të madh të Ballkanit Perëndimor është i errët. Dhe e shtrembëruar. Por imazhi i deformuar pranohet lehtësisht, sepse i përshtatet shabllonit të viteve nëntëdhjetë”.

“Ajo ishte koha,” kujton autori, kur Millosheviqi u përpoq të dëbonte një Serbi të madhe nga perandoria e vogël jugosllave.

” Ai dihet se ka dështuar. Por sot, kohët janë të ndryshme: Serbia është e rrethuar nga anëtarë të NATO-s dhe Bashkimit Evropian. Trupat e asaj aleance ushtarake janë të stacionuara në Bosnje-Hercegovinë dhe Kosovë, dhe ajo që është edhe më e rëndësishme është se Serbia është kandidate për anëtarësim në Bashkimin Evropian, qoftë edhe me zgjedhje”, shkruan Ernst.

“Pa dyshim, BE-ja është larg të qenit një bllok, por ajo ushtron presion të konsiderueshëm mbi anëtarët dhe kandidatët për të marrë një vijë të parë kundër sulmit të Rusisë ndaj Ukrainës”.

Serbia sipas standardeve të Orbanit

Më pas autori analizon problemin. Sipas tij, Serbia në dhjetë vitet e fundit është shndërruar në një demokraci joliberale të dominuar nga një president autokratik. Më pas ai tregon për tonin revanshist që ka mbizotëruar në vend dhe që e bën të pamundur normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën, si dhe marrëdhëniet e mira me fqinjët. Autori i tekstit identifikon modelin e sundimit politik si gjeneruesin kryesor të këtyre problemeve. Sipas tij, pas një përparimi të shkurtër demokratik, pra pas vdekjes së Zoran Xhinxhiqit, pasuan një sërë mediokriteti në pushtet – dhe më pas në pushtet erdhi Aleksandar Vuçiq.

“Ai është një teknik i rangut të parë i fuqisë, i cili e bëri mjeshtërinë e tij nën drejtimin e Millosheviçit si ministër i Informacionit”, shkruan Noje Zircher Zeitung.

Në tekst thuhet se sundimi i tij është i pacenueshëm më së voni që nga viti 2017, që kur ai u bë kreu i shtetit. “Që atëherë, ai ka riorganizuar me qëllim vendin sipas modelit hungarez. Është varianti i Beogradit i demokracisë joliberale, dhe kjo do të thotë: ndarje e dobët e pushteteve, pushtet i fortë ekzekutiv, media e vetëkënaqur. Kjo është bërë në masë të madhe”.

Vuçiq i dhuron kryeministrit hungarez Viktor Orban Urdhrin e Republikës së Serbisë, Beograd, 16 shtator 2022.

“Vendi qendror ka ende një sistem klientelist të partisë në pushtet, i cili depërton thellë në shoqëri dhe i jep shumicës së popullsisë ndjenjën se në njëfarë mënyre po përfitojnë nga sundimi i Aleksandar Vuçiqit”, shkruan gazeta zvicerane.

Në këtë, thuhet, i ndihmon atij rritja solide ekonomike, e bazuar në investimet e huaja, të cilat llogarisin në stabilitetin e sistemit.

Por, “klientelizmi është vetëm një shtyllë e legjitimitetit të sistemit të Vuçiqit”. E dyta është problemi i Kosovës”.

Problemi i Kosovës si shtyllë e dytë e pushtetit

“Shumica e serbëve nuk janë pajtuar me humbjen e Kosovës, por në të njëjtën kohë e dinë se nuk do të mund ta kthejnë atë zonë”. Ai çorientim neurotik i hap hapësirë ​​kuazi-politikës së pushtetarëve. Problemi shfrytëzohet në mënyrë propagandistike, por nuk zgjidhet. Vuçiq ka vite që ka përfituar nga kjo. Ai në shtëpi premton në shfaqje dramatike se kurrë nuk do ta lërë Kosovën të shkojë në ujë. Në të njëjtën kohë, ai me gjakftohtësi bën lëshime ndaj ndërmjetësve perëndimorë, të cilat në fakt rezultojnë në njohjen de facto të shtetit të ri. Ai i përmbush këto lëshime ose jo, në varësi të interesave aktuale”, shkruan Neue Zircher Zeitung.

“Ajo lojë e dyfishtë është bërë natyrë e dytë për të gjatë viteve. Në këtë mënyrë ai fiton kohë. Në të njëjtën kohë, askush nuk e mbështet më shumë se kryeministri i Kosovës, Albin Kurti. Ai i sheh serbët e Kosovës kryesisht si një rrezik sigurie dhe si kolonën e pestë të Beogradit. Prandaj, ai refuzon t’u japë atyre vetëqeverisje kolektive dhe përpiqet t’i vërë nën kontroll. Propaganda mediatike e Beogradit e pranon këtë me mirënjohje duke përhapur histori të tmerrshme për “pogrome” dhe “spastrim etnik”. Dhe kush do të sjellë shpëtimin? Vetëm Vuçiq”. /DW