Rusia po e përdor Ballkanin për të shpërqendruar Perëndimin nga agresioni i saj ushtarak në Ukrainë dhe mënyra më e mirë për ta bërë këtë është duke përdorur proxy të brendshëm [Serbia] në rajon për të qëndruar vazhdimisht në prag të konfliktit ose kaosit.

Kështu pohon analistja amerikane Ivana Stradner në një intervistë për The Geopost, duke shtuar se kjo është vazhdimësi e përpjekjeve të Federatës Ruse nga dekada e kaluar.

“Rusia ka lidhje shumë të ngushta me Serbinë, me Republikën Srpska, për shembull dhe me vendet që varen nga gazi rus. Rusia gjithashtu ka investuar shumë në mbështetjen e Kishës Ortodokse Serbe, duke përdorur narrativën tipike të Vëllazërisë Sllave dhe të Krishterimit Ortodoks”, pohon Stradner.

“Kjo nuk është në të vërtetë asgjë e re, vetëm një vazhdimësi e përpjekjeve të Rusisë gjatë dekadës së kaluar, por arsyeja pse Perëndimi është pak nervoz tani është lufta në Ukrainë”, shton ajo.

Sipas saj, Rusia ka investuar shumë në hapësirën e informacinit me anë të trollëve dhe botsëve për të polarizuar Ballkanin.

“Ajo që po shohim aktualisht në hapësirën e informacionit është se Rusia ka investuar shumë burime në Telegram dhe media të tjera sociale, në Twitter, në Facebook, duke përdorur trollë dhe bots për të polarizuar më tej Ballkanin, narrativat e tyre në lidhje me vendin e Ukrainës dhe për të ndezur rajonin edhe më shumë”, thekson Stradner.

Gazetarja tutje shpjegon se qëllimi i presidentit Aleksandar Vuçiq është të qëndroj gjatë në pushtet nëpërmjet krizave në rajon, gjë që është e njëjta strategji që e përdor Rusia.

“Objektivi kryesor i Vuçiqit është të qëndrojë në pushtet dhe ai ka adoptuar këtë taktikë të balancimit të Lindjes dhe Perëndimit, domethënë të mbështesë Kinën dhe më pas Rusinë, pastaj Bashkimin Evropian dhe më pas Shtetet e Bashkuara në të njëjtën kohë”, shpjegon gazetarja amerikane.

“Qëllimi i tij është gjithmonë të portretizojë veten si një burim stabiliteti dhe si e bën ai këtë? Duke i lënë gjithmonë gjërat të eskalojnë në rajon dhe më pas duke u paraqitur si dikush që mund ta zgjidhë problemin me ndërmjetësim. E njëjta gjë, një strategji e ngjashme është në fakt për Rusinë”, përfundon ajo.

Në këtë intervistë, Stradner ka folur edhe agresionin ushtarak rus në Ukrainë dhe marrëveshjen finale ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

Intervista e plotë:

A mund të komentoni agresionin ushtarak rus në Ukrainë dhe si e shihni ndikimin Rusisë në Evropë dhe Ballkan?

Lufta nuk filloi vitin e kaluar në 2022, por në fakt në 2014 dhe kur Vladimir Putin sulmoi Kyivin dhe Kharkivin më 24 shkurt 2022, ai në fakt donte të përmbyste Qeverinë e Ukrainës brenda tre ditëve, që ishte qëllimi. Ai nuk ia doli, sepse Ukraina ka luftuar me të vërtetë, shumë të fortë që atëherë.

Gjatë vitit të kaluar, forcat ruse kanë kryer krime të tmerrshme lufte, dhjetëra mijëra njerëz janë vrarë, shumë ukrainas kanë ikur nga vendi, por ajo që shohim pothuajse një vit më vonë është se Putin ka arritur të bashkojë Perëndimin, duke ndihmuar Ukrainën.

Ukraina ka arritur të rimarrë disa zona të pushtuara nga Rusia, ne po e furnizojmë Ukrainën me armë, vetëm kohët e fundit kemi dërguar sistemet HIMARS dhe Patriot dhe tani edhe disa vende evropiane po planifikojnë të dërgojnë tanke, gjë që është e nevojshme për pranverën e ardhshme që Ukraina të fitojë.

Pra, kushdo që mendon se Ukraina është duke humbur, kjo nuk është e vërtetë, sepse Ukraina me ndihmën e Perëndimit, pavarësisht nga të gjitha ato mizori të tmerrshme që ndodhin atje Ukraina është në gjendje të luftojë. Ajo që Putin dëshiron të shohë është zgjatja e luftës, por ajo që shohim këtu është se Rusia do të vuajë jashtëzakonisht, sidomos ekonomikisht brenda muajve të ardhshëm.

Ushtria ruse nuk po sillet në Ukrainë siç shpresohej dhe ajo që ne duhet të bëjmë tani është të vazhdojmë të mbështesim Ukrainën dhe të mos lejojmë Rusinë të diktojë kushtet e negociatave, sepse ajo që ai dëshiron të bëjë tani është të përfshihet në negociata dhe në thelb të blejë kohë për t’u rigrupuar sepse ajo nuk ka ndërmend të braktisë Ukrainën dhe tani është vërtet koha e duhur për të vazhduar mbështetjen e Ukrainës.

Dua të theksoj diçka tjetër: jemi gati një vit pas pushtimit dhe Rusia kishte edhe synime të tjera në Evropë, përkatësisht të ndante vendet evropiane edhe më shumë dhe gjithashtu të ushtronte ndikim të madh në vendet afrikane si dhe vendet në Amerikën Latine.

Në të vërtetë, Rusia ka përdorur gjithashtu operacionet e informacionit në Afrikë për të portretizuar Shtetet e Bashkuara si agresore dhe përgjegjëse për këtë luftë dhe për të fajësuar Perëndimin për krizën ushqimore në Afrikë.

Sa i përket pjesës tjetër të Evropës, ata gjithashtu po armatosnin refugjatët me këtë dhe Ballkani gjithashtu vjen brenda të njëjtës fushë ku Rusia ka pasur qëllimet e veta, por një gjë për të cilën do të them është se, duke ditur se Ukraina po ecën mjaft mirë, për aq kohë sa ndodhë kjo, ne nuk do të shohim ndonjë konflikt serioz në rajon, kështu që të gjithë duhet të jemi mirënjohës për përpjekjet e Ukrainës.

Kosova ka bërë vazhdimisht përpjekje për të mbështetur Ukrainën dhe për të dekonstruktuar synimet ruse? Çfarë tjetër mund të bëjë Kosova?

Sigurisht që Kosova i ka dhënë shumë mbështetje Ukrainës jo vetëm me fjalë por edhe me vepra, sepse kanë një histori të ngjashme lufte.

Ajo që Ukrainës i duhet vërtet tani është sigurisht mbështetja ushtarake dhe e inteligjencës, por ka edhe kufizime, të cilat vendet në Ballkan nuk munden, por atë që munden duke e ndihmuar Ukrainën me mbështetje diplomatike dhe ndërkombëtare, por edhe duke dënuar mizoritë ruse.

Kur bëhet fjalë për Ballkanin, siç e përmenda më herët, kjo është e gjitha pjesë e të njëjtës pamje dhe synim më të madh që Rusia kishte përpara pushtimit të vitit 2022. Ajo që duhet të bëjnë vendet e rajonit, ata duhet të qëndrojnë të bashkuar për të luftuar së bashku kundër ndikimit rus në rajon, i cili fatkeqësisht është shumë efektiv dhe efikas.

Serbia është ende duke u përkëdhelur nga Perëndimi, pavarësisht se është aleate e Rusisë dhe luan luftënxitës në Ballkan, duke ndërhyrë në Mal të Zi, si dhe duke toleruar Dodikun në Bosnjë e Hercegovinë. Si e shihni këtë?

Më lejoni t’ju them se cilat janë synimet e Rusisë në Ballkan. Rusia nuk ka ndërmend të pushtojë Ballkanin dhe të dërgojë tanke dhe aeroplanë në rajon, as nuk ka nevojë, pasi Rusia ka investuar shumë për të ndikuar në operacionet në Ballkan për të paktën një dekadë.

Rusia ka lidhje shumë të ngushta me Serbinë, me Republikën Srpska, për shembull dhe me vendet që varen nga gazi rus. Rusia gjithashtu ka investuar shumë në mbështetjen e Kishës Ortodokse Serbe, duke përdorur narrativën tipike të Vëllazërisë Sllave dhe të Krishterimit Ortodoks.

Gjithashtu, Rusia ka investuar burime të mëdha në Mal të Zi, pjesërisht për shkak të daljes së vendit në Detin Adriatik dhe të mos harrojmë se Rusia gjithashtu u përpoq të përmbyste një regjim atje përpara se të anëtarësohej në NATO.

Pra, kjo është ajo që ne po shohim tani në Ballkan. Kjo nuk është në të vërtetë asgjë e re, vetëm një vazhdimësi e përpjekjeve të Rusisë gjatë dekadës së kaluar, por arsyeja pse Perëndimi është pak nervoz tani është lufta në Ukrainë.

Dhe ju sapo përmendët përkëdheljen e Perëndimit, puna është, kur mendojmë për Serbinë në veçanti, duhet të mendojmë për qëllimet e Rusisë, por edhe për qëllimet e Aleksandar Vuçiqit.

Objektivi kryesor i Vuçiqit është të qëndrojë në pushtet dhe ai ka adoptuar këtë taktikë të balancimit të Lindjes dhe Perëndimit, domethënë të mbështesë Kinën dhe më pas Rusinë, pastaj Bashkimin Evropian dhe më pas Shtetet e Bashkuara në të njëjtën kohë.

Pra, qëllimi i tij është gjithmonë të portretizojë veten si një burim stabiliteti dhe si e bën ai këtë? Duke i lënë gjithmonë gjërat të eskalojnë në rajon dhe më pas duke u paraqitur si dikush që mund ta zgjidhë problemin me ndërmjetësim. E njëjta gjë, një strategji e ngjashme është në fakt për Rusinë.

Rusia dëshiron të përdorë Ballkanin për të shpërqendruar Perëndimin nga agresioni i saj në Ukrainë dhe mënyra më e mirë për ta bërë këtë është duke përdorur proxy të brendshëm në rajon për të qëndruar vazhdimisht në prag të konfliktit ose kaosit dhe më pas të paraqitet si një ndërmjetës dhe të thotë se Rusia mund ta zgjidhë këtë problem në Evropë, por më pas të bëjë lëshime në lidhje me Ukrainën. Dhe Perëndimi nuk duhet të bjerë pas këtij truku, sepse është një strategji e njohur që Rusia e ka përdorur në rajonin e saj.

Ajo që po shohim aktualisht në hapësirën e informacionit është se Rusia ka investuar shumë burime në Telegram dhe media të tjera sociale, në Twitter, në Facebook, duke përdorur trollë dhe bots për të polarizuar më tej Ballkanin, narrativat e tyre në lidhje me vendin e Ukrainës dhe për të ndezur rajonin edhe më shumë.

Të gjithë e dimë se rajoni ka qenë gjithmonë i lehtë për t’u shkaktuar përballë tensioneve të ndryshme etnike dhe dallimeve fetare. Pra, Rusia e di se si të ndezë rajonin dhe nuk mund të theksoj mjaftueshëm se Perëndimi duhet të jetë vigjilent për të ndikuar në operacionet atje, sepse lufta e informacionit është një pjesë thelbësore e strategjisë ushtarake ruse.

Janë të shumta operacionet informative sulmuese dhe mbrojtëse që duhet të bëjë Perëndimi së bashku me partnerët e tij në Ballkan. Kam frikë se të gjitha ato ndikojnë në operacione që janë të lidhura me sulme të ndryshme kibernetike, kështu që ne mund të presim gjithnjë e më shumë përdorim asimetrik të forcës në rajon.

Deri më sot, unë nuk shoh ndonjë konflikt të madh që kemi parë si ato të viteve ’90-ta, por ajo që kam besim të them, ata do të vazhdojnë të gjitha ato lloj tensionesh përshkallëzuese pastaj de-përshkallëzuese në rajon siç e shohim tani në Kosovë, ajo që ndodhi në Republikën Srpska të Bosnjës, Mali i Zi është gjithashtu shumë, shumë e brishtë.

Të gjitha ato vende janë vende që duhet të kenë vëmendje shtesë nga Perëndimi, por jo në kurriz të Ukrainës, sepse kjo është pikërisht ajo që dëshiron Rusia.

A mendoni se së shpejti do të ketë një marrëveshje mes Kosovës dhe Serbisë? Cili është roli amerikan këtu?

Nuk shoh se Kosova dhe Serbia do të gjejnë një gjuhë të përbashkët në një të ardhme të parashikueshme dhe arsyeja për këtë, siç e kam përmendur tashmë, është se presidenti serb dhe në veçanti qeveria serbe po ndjekin interesat e veta për problemet e pazgjidhura në Kosovë, për shkak se po e përdorin Kosovën për qëllimet e tyre politike, fillimisht për të përshkallëzuar e më pas për të de-përshkallëzuar krizën.

Unë dua t’ju jap një shembull: sa herë që ka një problem të brendshëm në vend, ata përdorin dallimet rajonale dhe problemet rajonale për t’u përshkallëzuar dhe pastaj e vendosin në lajmet serbe si lajmin kryesor të asaj dite; së fundmi kur pati rrjedhje amoniaku në Serbi që dëmtoi shumë njerëz, po atë natë ata shtuan tensionet në lidhje me barrikadat dhe bllokimet e rrugëve dhe e vendosën hapësirën e informacionit si lajmin numër një.

Pra, kur mendojmë për këtë krizë të veçantë, duhet të mendojmë edhe për stimujt e brendshëm se si ta zgjidhim këtë krizë.

Në aspektin e njohjes reciproke, nuk mendoj se kjo do të ndodhë shpejt pasi po flasim sot dhe roli i Shteteve të Bashkuara pas shumë e shumë vitesh përpjekje të Bashkimit Evropian për dialog të menjëhershëm ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, Shtetet e Bashkuara ndërhynë dhe ata po përpiqen të gjejnë një zgjidhje që sipas tyre të jetë më praktike, por siç e përmenda, për shkak të disa interesave të brendshme, nuk shoh se kjo do të përfundojë së shpejti, nuk shoh që kjo do të përshkallëzohet në ndonjë luftë serioze, megjithatë, ajo që përmenda, kjo sigurisht që do të vazhdojë të përshkallëzohet dhe më pas të de-përshkallëzohet sa herë që aktorët e brendshëm kanë nevojë për këtë për arsyet e tyre dhe plus, përveç kësaj.

Ne kemi edhe rolin e Rusisë dhe mënyrën se si ata po përdorin hapësirën e informacionit, veçanërisht në Telegram, duke përdorur kanalet ruse dhe përfaqësuesit rusë për të ndezur këtë krizë dhe për t’u siguruar që në të vërtetë ka më shumë tensione në rajone, sepse Moska ka stimujt e saj për të pasur një Ballkan të destabilizuar.