Ekziston gjithmonë mundësia që konflikti nga Ukraina të përhapet në Ballkan, thotë analisti politik malazez Alek Baroviq.

Baroviq ka thënë se Serbia është duke ndërhyrë në punët e brendshme të Malit të Zi dhe Maqedonisë së Veriut sa i përket njohjes së pavarësisë së Kosovës.

Ai thekson se rusët mund ta bëjnë këtë me shumë lehtësi, sepse kanë një numër të madh agjentëve të fjetur në Serbi, të ashtuquajturën Republika Sërpska, por edhe në Mal të Zi dhe njerëz në listën e pagave të tyre, shumë spiunë, agjentë.

“Ne e dimë se shërbimi malazez është shpuar nga agjentë rusë, është plot me ta, nëse ata mendojnë se hapja e një fronti të ri në Evropë është në avantazhin e tyre, mendoj se do ta bëjnë.

Ndryshe nga ministri serb i mbrojtjes dhe presidenti i SNS-së, Millosh Vuçeviq, bashkëbiseduesi i Geopost beson se Serbia në fakt po ndërhyn në punët e brendshme të të gjitha vendeve të Ballkanit.

Sidomos Mali i Zi, i cili po dirigjohët veçanërisht në tre vjet e gjysmë, katër vjet.

Geopost: Si e vlerësoni deklaratën e fundit të ministrit serb të Mbrojtjes dhe presidentit të SNS-së, Milos Vuçeviq se “Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut bën mëkat kundër Serbisë duke njohur pavarësinë e Kosovës” dhe se kjo përbën ndërhyrje në punët e brendshme të vendit?

Baroviq: Ai zotëri (Milos Vuçeviq) tha se Mali i Zi dhe Maqedonia po ndërhynin në punët e brendshme të Serbisë, por unë në fakt mendoj se është e kundërta – se Serbia po ndërhyn në punët e brendshme të dy shteteve sovrane dhe po përpiqet t’i komandojë dhe të përcaktojë se kë do të njohë ose nuk do të njohë. Sipas të drejtës ndërkombëtare, është e drejta e çdo shteti sovran të njohë një shtet tjetër si të pavarur dhe këtë e kanë bërë Mali i Zi dhe Maqedonia, para së gjithash, sepse Mali i Zi ka kufi me Kosovën, nga nevoja dhe, natyrisht, marrëdhënie të mira fqinjësore. Kjo nuk është diçka që varet nga Mali i Zi, është një realitet.

Nga ana tjetër, Serbia po ndërhyn në punët e brendshme të të gjitha vendeve të Ballkanit, veçanërisht të Malit të Zi, i cili është vënë në shënjestër, veçanërisht në tre vjet e gjysmë, katër vitet e fundit, në të gjitha segmentet e mundshme të shoqërisë dhe ndikimi malinj i Serbisë mund të të shihet në të gjitha poret.

Geopost: Ju thatë se Beogradi po ndërhyn në punët e brendshme të Malit të Zi. Procesi i formimit të qeverisë së re malazeze është duke u zhvilluar, cili është interesi i Beogradit në këtë?

Baroviq: Mendoj se është shumë e madhe, veçanërisht përmes Kishës Serbe, e cila është një nga eksponentet më të rëndësishme të politikës serbe dhe ruse në Ballkan. Sa i përket vetë qeverisë serbe dhe Aleksandër Vuçiqit, ai po përpiqet të fitojë lojtarët e tij më besnikë, d.m.th. ka shtyrë mbetjet e ish-Frontit Demokratik në qeverinë e re.

Nga ana tjetër, përmes Kishës Serbe, ai kontrollon lëvizjen Evropa Tani, e cila fitoi më së shumti mandate dhe prej së cilës vjen përfaqësuesi për qeverinë e re (Milojko Spajiq), që të mund të themi se i gjithë procesi është nën vëzhgim dhe nën kontrollin e Aleksandar Vuçiqit dhe, rrjedhimisht, i Vladimir Putinit.

Geopost: Përveç mandatit, presidenti i ri i Malit të Zi është nga Lëvizja Evropa Tani! Kanë kaluar saktësisht tre muaj që kur Jakov Milatoviq mori detyrën si President. Si do ta vlerësonit periudhën e kaluar të qeverisjes së tij?

Baroviq: Unë e shoh si një aktivitet shumë humoristik dhe pasiv. Z. Milatoviq dhe roli i tij si President është para së gjithash mbrojtja e reputacionit të Malit të Zi dhe përfaqësimi i vendit, sepse ky është një funksion që zgjidhet drejtpërdrejt nga qytetarët dhe ai para së gjithash duhet të jetë mbrojtësi i vendit dhe qytetarë dhe si Komandant i Përgjithshëm sipas disa parimeve morale.

Fatkeqësisht, ai nuk e bën këtë. Që prej ardhjes së tij në detyrë ka pasur shumë ofendime ndaj Malit të Zi dhe qytetarëve malazezë dhe ai nuk ka reaguar ashtu siç pritej. Kjo është një dëshmi se z. Milatoviq është ende nën kontrollin e Aleksandar Vuçiqit dhe njerëzve rreth tij, dhe për këtë arsye ai nuk duhet t’i kundërshtojë ata ose të dëshirojë të rrezikojë pozitën e tij. Nga ana tjetër, më duket se ai po përpiqet të tregojë veten shumë, shumë më tepër se sa është në të vërtetë. Ky funksion i Presidentit është më tepër ceremonial dhe ai mundohet të duket sikur është një faktor që vendos, kush pyetet. Këtë po e bën se do ta kopjojë Aleksandar Vuçiqin, por edhe po e bën që të mos harrojmë që ekziston – nuk do që t’ia lërë zotit Spajiq të “marr kremin” që është produkti e rezultateve të zgjedhjeve, por ai dëshiron të mbetet në histori, të jetë aktiv, i pranishëm në media. Ky nuk ka qenë rasti në Mal të Zi në të kaluarën. Përderisa Filip Vujanoviq ishte president për tre mandate, ai u shfaq shumë rrallë në media. Nga ana tjetër, as Milo Gjukanoviq nuk ishte aq i pranishëm, më shumë si personifikimi i partisë në pushtet sesa si president. Kështu që Milatoviq mesa duket ka vendosur ta ndryshojë këtë praktikë dhe dëshiron të jetë sa më shumë në qendër të vëmendjes gjatë gjithë kohës, me sa duket sepse nuk dëshiron të jetë larg skenës politike, por ka ambicie shumë më të mëdha se lidershipi i vendit.

Geopost: Në Beograd, si qeveria ashtu edhe një pjesë e mirë e opozitës duket se i perceptojnë gjërat thuajse njësoj kur bëhet fjalë për qëndrimin e tyre ndaj Kurtit dhe Kosovës, si dhe për politikën e tyre ndaj rajonit. Cili është qëndrimi juaj?

Baroviq: Prandaj mund të them se në Serbi nuk ka opozitë, të gjithë do të kishin të njëjtin mendim, problemi është kush do ta bëjë. Është saktësisht e njëjta mënyrë për të trajtuar gjithçka. E vetmja gjë që i shqetëson është se po e bën Aleksandar Vuçiq dhe jo ata. Për këto arsye materiale edhe ata do të donin të kishin mundësi, lirisht mund të them të grabisin, reketojnë e gjëra të tjera. Problemi me opozitën në Serbi është se nuk i shqetëson kjo që po bën Vuçiq, nuk i shqetëson asgjë, as në atë nivel ideologjik, gjithëserb, problemi i tyre i vetëm është se nuk kanë mundësi të e bëjnë për të mbushur sadopak xhepat e tyre.

Geopost: Shpesh theksohet se disfata e pritshme e Rusisë në Ukrainë është një shpëtim për Ballkanin. Si e shihni përfundimin e luftës? Duke pasur parasysh se zgjedhjet amerikane do të mbahen vitin e ardhshëm, disa analistë besojnë se një lloj paqeje do të përgatitet shpejt për Ukrainën, ndoshta duke ndjekur shembullin e Dejtonit.

Baroviq: Fatkeqësisht, nuk shoh se fundi i luftës është afër. Ne kemi parë ngjarjet e fundit në Rusi dhe mendoj se diçka do të dalë nga kjo. Putini ka shumë armiq të brendshëm, ai ka krijuar shumë armiq të brendshëm. Fatkeqësisht, ata janë armiq që kanë kuptim të mirë për botën dhe Perëndimin, por thjesht si në Serbi, njerëz që duan të arrijnë të njëjtin qëllim, të njëjtën axhendë. Ka njëfarë potenciali për konflikt të brendshëm brenda Rusisë. Nga ana tjetër, ju përmendët zgjedhjet amerikane – nuk jam shumë optimist. Shoqëria amerikane ka ndryshuar shumë dhe është bërë disi e izoluar. Çfarë do të ndodhë është një pyetje e mirë: kush është një kundërshtar i mirë për Joseph Biden dhe a ia vlen? Të gjithë kishim pritshmëri të mëdha nga administrata e tij, doli jo realiste, por situata ishte krejtësisht ndryshe. Bota po përballet me disa vite që nuk janë aspak të mira dhe nuk mendoj se mund të shpresojmë për ndonjë gjë të mirë në të ardhmen e afërt, e lëre më zgjidhjen e problemeve të shumta në Ballkan.

Geopost: A ka mundësi apo rrezik që konflikti të përhapet nga Ukraina në Ballkan?

Baroviq: Mendoj se kjo mundësi ekziston gjithmonë. Rusët do ta bënin këtë me shumë lehtësi, sepse kanë një numër të madh agjentë të fjetur në Serbi, të ashtuquajturën Republika Srpska, madje edhe në Mal të Zi, dhe njerëz që kanë në listën e pagave të tyre, një numër të madh spiunësh dhe agjentësh. Ne e dimë që shërbimi malazez është i trajnuar nga agjentë rusë, se është plot me ta. Nëse ata mendojnë se hapja e një fronti të ri në Evropë është e dobishme për ta, mendoj se do ta bëjnë. Fatkeqësisht, ka një numër të çmendurish që janë të gatshëm ta bëjnë këtë për llogaritarin e tyre. Pra, çdo gjë mund të pritet nga rusët për të arritur qëllimet e tyre. Ata gjithmonë kishin pretendimin se ishin superfuqia e botës, por në një farë mënyre ata gjithmonë nuk arritën të kapërcenin Perëndimin në gjithë këtë. Tani që ata kanë, mund të them lirisht, në krye të tyre një të çmendur që është gati për çdo gjë, nuk do të habitesha nëse do të bënin lëvizje më radikale.