Lajme
Shefi i Hezbollahut po sheh mundësinë për një marrëveshje kufitare izraelite, por lufta ka rregullat e veta
Demokracia
23:14 | 08 Janar 2024

Share:

Kur Presidenti i SHBA-ve, Joe Biden, prezantoi termin “një Autoritet Palestinez i rigjallëruar” në nëntor, ai sinjalizoi nisjen e garës politike palestineze dhe izraelite drejt një vizioni për Gazën e pasluftës.

Por kur Sekretari i Shtetit, Antony Blinken, të kthehet në Izrael këtë javë, mikpritësit e tij ende nuk do të jenë në gjendje t’i tregojnë se si qeveria planifikon të zbatojë një vizion të tillë – për arsyen e thjeshtë se nuk e ka.

Nuk ka asnjë skicë të përgjithshme të një plani, asnjë marrëveshje se kush do të administrojë territorin dhe asnjë strategji koherente për rivendosjen e jetës rutinë në Gaza pas luftës.

Është ende e paqartë se kur dhe si banorët e Gazës veriore që ikën nga jugu do të mund të kthehen në atë që ka mbetur nga shtëpitë e tyre.

Turneu i Blinken në rajon, i katërti i tij që nga fillimi i luftës, ka filluar të kujtojë diplomacinë e anijeve të nisura nga paraardhësit e tij, gjë që rezultoi në letra të vogla, por të bardha, të cilat u depozituan përgjithmonë.

Ky raund ka një itinerar më gjithëpërfshirës që agjencitë e udhëtimit mund ta tregtojnë si “nëntë vende në shtatë ditë”.

Krahas çështjeve dypalëshe që do të dalin në takimet e Blinken me homologët e tij, çështja qendrore do të jetë krijimi i një propozimi të mbështetur nga kombet arabe, që mbështet kontrollin palestinez të Gazës.

Arena me potencialin më të menjëhershëm për përkeqësim është Libani.

Të premten, shefi i Hezbollahut, Hassan Nasrallah, duke mbajtur të katërtin në serinë e tij aktuale të leksioneve, nisi kërcënimet dhe një premtim për t’u hakmarrë për vrasjen e figurës së lartë të Hamasit, Saleh al-Arouri, i vrarë në një bombë në Bejrut javën e kaluar.

Por Nasrallah bëri gjithashtu një vërejtje të rëndësishme që mund të zgjerojë kanalin diplomatik midis Izraelit dhe Libanit.

“Ne kemi para nesh një mundësi historike për çlirimin e plotë të të gjitha territoreve tona dhe për të vendosur një ekuacion që do të pengojë armikun të cenojë sovranitetin tonë”, tha ai.

Nasrallah po i referohej përcaktimit të kufirit tokësor midis Izraelit dhe Libanit.

Kjo nuk është një ide e re: doli në qershor kur një rrjedhje nga Komisioni i Punëve të Jashtme dhe Mbrojtjes së Knesset zbuloi se Hezbollahu kishte vendosur dy tenda në anën izraelite të “Linjës Blu” të krijuar në vitin 2000 që ndan Izraelin dhe Libanin.

Ajo u krijua si një linjë tërheqjeje dhe jo si një kufi ndërkombëtar përfundimtar.

Përfundimi i demarkacionit, veçanërisht në zonën e malit Dov në lartësitë veriore të Golanit, të njohura gjithashtu si Fermat Shebaa, nënkupton kapërcimin e një pengese të ashpër diplomatike që nuk varet vetëm nga Libani apo Izraeli.

Izraeli pretendon – dhe OKB-ja pajtohet – se kjo zonë ishte nën sovranitetin sirian dhe u pushtua prej saj në Luftën Gjashtë Ditore të vitit 1967.

Nga kjo rrjedh se çdo marrëveshje kufitare për fermat Shebaa do të arrihet në negociata me Sirinë, jo me Libanin.

Libani e pretendon për vete zonën.

Si dëshmi ka argumentuar se banorët kanë jetuar në zonë për breza të tërë dhe kanë dokumente tokash të kohës osmane.

Bejruti madje i kërkoi presidentit sirian, Bashar Assad, që ta shpallte këtë zonë zyrtarisht pjesë të Libanit.

Assad nuk ka prodhuar një dokument zyrtar për këtë dhe ka deklaruar më parë se çdo bisedë për kufijtë midis Libanit dhe Sirisë mund të zhvillohet vetëm pas tërheqjes së Izraelit nga zona.

Deri në mars 2019, komuniteti ndërkombëtar i konsideronte këto ferma territor të pushtuar, si pjesa tjetër e Lartësive të Golanit.

Por njohja e presidentit të atëhershëm, Donald Trump, të sovranitetit të Izraelit mbi të gjithë Lartësitë e Golanit e ndërlikon më tej mundësinë e një zgjidhjeje të negociuar nëse zona nuk njihet si territor libanez.

Shebaa Farms përfshihet në Rezolutën 1701 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, e cila i dha fund Luftës së Dytë të Libanit të vitit 2006 dhe zbatimi i plotë i së cilës kërkohet nga Izraeli, Shtetet e Bashkuara dhe Kombet e Bashkuara.

Rezoluta është baza formale për kërkesën e Izraelit për tërheqjen e forcave të Hezbollahut në anën tjetër të lumit Litani, si dhe për kërkesën për çarmatimin e organizatës.

Hezbollahu qëndron pas argumentit se për shkak se rezoluta është një marrëveshje paketë, nëse nuk ka marrëveshje për kufijtë dhe nuk ka tërheqje izraelite nga territoret e diskutueshme, nenet e tjera të rezolutës gjithashtu nuk janë të detyrueshme.

Edhe Izraeli e mbajti këtë qëndrim për një kohë të gjatë, duke refuzuar të diskutojë për demarkacionin e kufirit veçmas nga tërheqja dhe çarmatimi i forcave të Hezbollahut.

Një propozim që po merr vëmendje të përtërirë është transferimi i Fermave Shebaa në mbrojtjen e përkohshme të OKB-së derisa të arrihet një marrëveshje për statusin e zonës.

Kjo u propozua nga qeveria libaneze në vitin 2006; një vit më vonë, OKB-ja ngarkoi një hartograf për të hartuar zonën – pa shumë sukses, kryesisht për shkak të mungesës së bashkëpunimit në emër të Sirisë.

Por Nasrallah shtoi një paralajmërim domethënës, sipas të cilit çdo diskutim për kufijtë do të bëhet vetëm pasi të përfundojë lufta në Gaza.

Vlen gjithashtu të theksohet se administrata Biden po zhvillon negociata me një qeveri libaneze që përfshin përfaqësues të Hezbollahut.

Ndërsa Washingtoni kërkon reforma në Autoritetin Palestinez, nuk ka asnjë kërkesë të ngjashme të qeverisë libaneze si parakusht për bisedime.

Pyetja është nëse qeveria libaneze dhe përpjekjet ndërmjetësuese të SHBA-ve do të arrijnë të shkëputin Nyjën Gordiane midis Rripit të Gazës dhe Libanit.

Mbi të gjitha, faktori i panjohur është nëse diskursi i dhunshëm midis Izraelit dhe Hezbollahut do të riorganizojë kuvertën dhe do të shkaktojë një konfrontim të gjithanshëm që mund të shndërrohet në një luftë rajonale.

Të ngjashme
Lajme • 02 Qershor 2024