Institucionet financiare në Shtetet e Bashkuara dhe Evropë mbajnë rreth 300 miliardë dollarë asete shtetërore ruse që u ngrinë në fillim të luftës dhe të cilat, nëse sekuestrohen, mund të shkojnë drejt pagesës për dëmin e shkaktuar nga pushtimi.

Banka Botërore vitin e kaluar vlerësoi se kostoja e atij dëmi ishte mbi 400 miliardë dollarë, dhe që atëherë ajo vetëm është rritur.

Në ditët e para të luftës, Sekretarja e Thesarit e SHBA-ve, Janet Yellen hodhi poshtë idenë e konfiskimit të aseteve ruse si “të papranueshme ligjërisht”.

Por nocioni ka parë vrull kohët e fundit, pjesërisht për shkak të sulmit të vazhdueshëm të Rusisë ndaj infrastrukturës civile të Ukrainës dhe pjesërisht për shkak të shqetësimeve në rritje për të ardhmen e afërt të ndihmës së SHBA-ve dhe Perëndimit për Kievin.

Javën e kaluar, Senati i SHBA-ve miratoi legjislacionin që do të autorizonte sekuestrimin e fondeve të ngrira të shtetit rus, pas një mase të ngjashme më herët në Dhomën e Përfaqësuesve.

Administrata Biden e ka mbështetur projektligjin pasi shqyrtoi me kujdes pasojat ligjore.

Kanadaja e ka tashmë një ligj të tillë në punë.

Bashkimi Evropian ka rënë dakord në parim me idenë e kapjes së të paktën interesit të fituar nga asetet e ngrira ruse për rindërtimin e Ukrainës.

G-7 do të diskutojë më tej përdorimin e parave ruse për rindërtimin e Ukrainës në një takim muajin e ardhshëm.

Dhe një grup njerëzish të njohur të politikës së jashtme bënë rastin për një lëvizje të tillë vetëm javën e kaluar.

“Ne duhet të jemi të përgatitur të bëjmë një mendim inovativ rreth mënyrës se si i përdorim këto burime për të ndihmuar Ukrainën”, tha Sekretari i Jashtëm britanik, David Cameron, në Forumin Ekonomik Botëror në Davos, Zvicër, këtë muaj.

Një veprim i tillë do të ishte i paprecedentë në shtrirjen e tij dhe paraqet një grup kompleks sfidash ligjore për të cilat kritikët druhen se mund të minojnë parimin e imunitetit të sovranitetit të shtetit dhe madje të gërryejnë besimin në institucionet financiare dhe monedhat perëndimore.

Por lufta për kalimin nga ngrirja në kapje është e rëndësishme jo vetëm për të ardhmen e Ukrainës dhe llogaritjen e presidentit rus Vladimir Putin sot.

Studiuesit kryesorë të së drejtës ndërkombëtare argumentojnë se konfiskimi do të përbënte një precedent pozitiv, ndërsa dështimi për ta bërë këtë do të kufizonte përpjekjet e ardhshme.

“Cilido vendim që merret, ai do të bëhet një precedent përcaktues sa herë që përballet me agresionin e ardhshëm – dhe një faktor vendimtar në shpeshtësinë me të cilën një agresion i tillë kërcënon përsëri qytetërimin”, shkruajtën Laurence Tribe dhe kolegët e Universitetit të Harvardit në një punim themelor vjeshtën e kaluar.

Përvetësime të ngjashme të aseteve shtetërore kanë ndodhur më parë, veçanërisht konfiskimi i sanksionuar nga Kombet e Bashkuara nga SHBA i miliarda dollarëve të fondeve irakiane që ishin caktuar për dëmshpërblime për Kuvajtin pas pushtimit të vitit 1990.

Shtetet e Bashkuara bënë diçka të ngjashme, në një shkallë shumë më të vogël, me një pjesë të fondeve të ngrira të bankës qendrore afgane pasi talebanët morën Kabulin në vitin 2021.

Por sekuestrimi i mundshëm i qindra miliarda dollarëve – afërsisht gjysma e totalit të aktiveve të Bankës Qendrore Ruse në shpërthimin e luftës – do të ishte një ndryshim i rëndësishëm në mënyrën se si vendet reagojnë ndaj shteteve agresorë, me aftësinë për të riformuar ligjin ndërkombëtar me një sy për konfliktet e ardhshme.

Zyrtarët rusë po përgatiten për një luftë në rast se asetet e vendit sekuestrohen, duke kërcënuar veprime ligjore në gjykatat në Evropë dhe Shtetet e Bashkuara.

Putin tashmë nënshkroi një dekret në dhjetor për sekuestrimin e aseteve ruse të një numri kompanish evropiane, duke përfshirë ato të kompanisë daneze të birrës Carlsberg dhe prodhuesit francez të kosit Danone.

Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, ka paralajmëruar se Moska ka një listë të aseteve perëndimore, që thuhet se janë pothuajse aq të mëdha sa fondet e ngrira ruse në Perëndim, që mund të konfiskohen si hakmarrje.

Por edhe pse momenti për konfiskimin e aseteve po rritet, kjo nuk është një punë e përfunduar në asnjë mënyrë.

Debati rreth konfiskimit të aseteve sovrane ruse ka pasqyruar atë të shumë vendimeve kryesore të marra nga partnerët perëndimorë të Ukrainës gjatë rrjedhës së luftës – duke përfshirë vendimet për dërgimin e tankeve dhe armëve sulmuese për ushtrinë ukrainase.

Në një model që ka ndodhur shumë herë më parë, Washingtoni dhe Londra kanë dalë rreth kësaj çështjeje përpara se të thërrasin një Evropë të shqetësuar për të bashkuar forcat.

Ndërkohë, Ukraina shqetësohet jo vetëm për koston e rindërtimit të ardhshëm, por edhe për rrjedhën e vazhdueshme të ndihmës financiare dhe ushtarake perëndimore, veçanërisht të SHBA-ve, për shkak të obstruksionizmit republikan në Kongresin e SHBA-ve.

Marrë nga “Foreign Policy”, përshtatur për Albanian Post