Udhëheqësit e NATO-s kanë mbërritur në Bruksel për të shqyrtuar hapat e tyre të ardhshëm në përgjigje të pushtimit rus të Ukrainës.

Grupi u mblodh për një “foto familjare” tradicionale përpara takimit të tyre, i cili është përshkruar si një nga më të rëndësishmit në historinë e aleancës, teksa lufta hyn në muajin e dytë.

Udhëheqësit e NATO-s pritet të miratojnë rritje të mëdha të forcave të saj në Evropën Lindore për të kundërshtuar pushtimin rus të Ukrainës në një samit të posaçëm.

Shtetet anëtare tashmë po dërgojnë armë në Ukrainë.

Rusia i ka vënë forcat e saj bërthamore në “gadishmëri të posaçme në përgjigje të asaj që ajo e quan agresion të NATO-s.

Çfarë është NATO?

NATO – Organizata e Traktatit të Atlantikut të Veriut – është një aleancë ushtarake e formuar në vitin 1949 nga 12 vende, duke përfshirë SHBA-të, Kanadanë, Britaninë e Madhe dhe Francën.

Anëtarët bien dakord t’i vijnë në ndihmë njëri-tjetrit në rast të një sulmi të armatosur kundër një shteti anëtar.

Nato soldiers in Serbia, 2021

Qëllimi i tij fillimisht ishte të kundërshtonte kërcënimin e zgjerimit rus të pasluftës në Evropë.

Në vitin 1955 Rusia Sovjetike iu përgjigj NATO-s duke krijuar aleancën e saj ushtarake të vendeve komuniste të Evropës Lindore, të quajtur Pakti i Varshavës.

Pas rënies së Bashkimit Sovjetik në vitin 1991, një numër i vendeve të ish-Traktatit të Varshavës ndërruan anën dhe u bënë anëtarë të NATO-s. Aleanca tani ka 30 anëtarë.

Pse Ukraina nuk është anëtare e NATO-s?

NATO fillimisht i ofroi Ukrainës anëtarësimin eventual në vitin 2008, dhe pas aneksimit të Krimesë nga Rusia në vitin 2014, Ukraina e bëri një prioritet anëtarësimin në NATO.

Por kjo nuk ka ndodhur, kryesisht për shkak të kundërshtimit të gjatë të Rusisë ndaj një hapi të tillë.

Rusia ka frikë se NATO po shkel territorin e saj duke marrë anëtarë të rinj në Evropën Lindore dhe se pranimi i Ukrainës do të sillte forcat e NATO-s në oborrin e saj.

Presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelensky ka pranuar tani se vendi i tij nuk mund të bashkohet me NATO-n për momentin, duke thënë: “Është e qartë se Ukraina nuk është anëtare e NATO-s. Ne e kuptojmë këtë”.

Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Boris Johnson bëri të njëjtën gjë, duke thënë: “Nuk ka asnjë mënyrë që Ukraina të bashkohet me NATO-n së shpejti”.

Një nga kërkesat e Rusisë përpara pushtimit ishte që Ukraina të mos lejohej kurrë të bashkohej – diçka që aleanca kishte refuzuar ta mbështeste.

Pse NATO nuk po dërgon trupa në Ukrainë?

Për shkak se Ukraina nuk është anëtare e NATO-s, aleanca nuk është e detyruar të dalë në mbrojtje të vendit.

Vendet e NATO-s kanë frikë se nëse trupat e tyre përballen me forcat ruse në Ukrainë, kjo mund të çojë në një konflikt të gjithanshëm midis Rusisë dhe perëndimit.

Sekretari i Përgjithshëm Jens Stoltenberg ka deklaruar se anëtarët e NATO-s janë “të vendosur të bëjnë gjithçka mundemi për të mbështetur Ukrainën”, por se ata gjithashtu kanë një “përgjegjësi” për të siguruar që lufta të mos përshkallëzohet përtej kufijve të saj.

Kjo është arsyeja pse NATO refuzoi vendosjen e një zone ndalim-fluturimi mbi Ukrainë.

Megjithatë, Stoltenberg tha se liderët do të bien dakord të dërgojnë katër grupe të reja beteje në Sllovaki, Hungari, Bullgari dhe Rumani, duke dyfishuar praninë e aleancës në rajon.

Ai tha gjithashtu se Rusia duhet të ndalojë “shpërthimet bërthamore”, duke i përshkruar komentet e saj për përdorimin e armëve të tilla si “të rrezikshme dhe të papërgjegjshme”.