Lajme
Izraeli, palestinezët dhe sauditët – Rreziku diplomatik i Biden për të riparuar Lindjen e Mesme
Demokracia
14:17 | 20 Prill 2024

Share:

Ajo që po bëhej një nga pengesat më të rrezikshme për rizgjedhjen e presidentit amerikan, Joe Biden, tani mund të shndërrohej në një nga avantazhet e tij më domethënëse, në politikën e jashtme, por jo vetëm.

Le të flasim për luftën në Gaza dhe përplasjen që ajo provokoi mes Iranit dhe Izraelit, i cili me gjithë zhvillimet shumë shqetësuese të orëve të fundit ka mundësinë të bëhet një mundësi për të ridizajnuar Lindjen e Mesme në favor të SHBA-ve dhe aleatëve të saj, duke e hequr atë nga tryeza e fushatës elektorale ku kërcënon të tjetërsojë grupe votuesish që janë thelbësore për kreun e Shtëpisë së Bardhë.

Kështu shkruan Wall Street Journal, sipas së cilës Washingtoni po shtyn të riaktivizojë negociatat që synojnë njohjen e shtetit hebre nga Arabia Saudite, gjë që do të çonte edhe në rifillimin e negociatave për krijimin e shtetit palestinez, duke izoluar ndjeshëm Iranin.

Sulmi i 7 tetorit, ndihma që iu ofrua Izraelit për ofensivën kundër Hamasit në Gaza dhe përshkallëzimi i afërt me Iranin kishin krijuar probleme të mëdha për Biden, në nivel ndërkombëtar dhe të brendshëm.

Në nivel global, Rusia në Ukrainë, por edhe Kina, po përfitonin nga kjo në një përpjekje për të shkatërruar lidershipin amerikan dhe për të ndërtuar një koalicion alternativ në Jugun Global.

Në nivel të brendshëm, arabo-amerikanët kërcënojnë të mos votojnë për presidentin në Michigan, të ndjekur nga grupe votuesish në shtete të ndryshme dhe mbështetja e tyre për kryeministrin Netanyhau po i kushtoi atij mbështetjen e krahut të majtë të Partisë Demokratike.

Megjithatë, në ditët e fundit kanë ndodhur katër gjëra që mund të ndryshojnë dinamikën. Së pari, mburoja që mbrojti Izraelin nga sulmi iranian të shtunën.

Ky përbënte një sukses ushtarak, sepse i tregoi Teheranit dhe të gjithë bashkëpunëtorëve të tij se në fakt sulmi ndaj shtetit hebre do të ishte shumë i ndërlikuar; por edhe politik dhe diplomatik, sepse ka ribashkuar në masë të madhe koalicionin perëndimor në mbrojtje të izraelitëve.

Për më tepër, Arabisë dhe të gjitha vendeve sunite i sqaroi se kush është armiku i tyre i vërtetë, duke forcuar arsyet praktike për arritjen e një marrëveshjeje të përgjithshme për sigurinë me SHBA-të dhe shtetin hebre.

Së dyti, të enjten mbrëma Biden përfitoi nga reagimi minimal i Netanyahut ndaj sulmit iranian, duke demonstruar se nuk është aq e vërtetë që kryeministri nuk e dëgjon fare. Së treti, pikërisht për këtë po vazhdojnë negociatat për Rafahun, në mënyrë që ofensiva e mundshme në Gazën jugore, nëse ndodh, të drejtohet kundër udhëheqjes dhe njësive të Hamasit, duke shmangur viktimat civile në veri.

Për këtë qëllim, Sekretari i tij i Shtetit, Antony Blinken, shtyu me forcë mbledhjen e ministrave të jashtëm të G7 në Capri për të bërë të qarta dyshimet e tyre për Rafah. Së katërti, ai rifilloi dhe rifilloi dialogun me Riadin.

Ishte e qartë, në fakt, se sulmi i 7 tetorit të paktën ishte nxitur nga Teherani, pikërisht për të minuar negociatat tashmë të avancuara për njohjen e Izraelit. Ajo që ndodhi më pas, megjithatë, konfirmoi se ambiciet e Republikës Islamike në rajon janë edhe më të rrezikshme dhe e vënë në rrezik gjithë stabilitetin global, siç nënvizoi vetë Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Guterres.

Përballë këtij kërcënimi të përbashkët dhe të përgjithshëm, arsyet për një marrëveshje të përgjithshme midis Arabisë, vendeve arabe sunite dhe Izraelit, e cila zgjeron Marrëveshjet e Abrahamit për t’i transformuar ato në një strukturë sigurie për të ridizajnuar të gjithë Lindjen e Mesme, janë forcuar dhe jo dobësuar. Ajatollahët, në thelb, mund të kenë arritur rezultatin e kundërt me atë të dëshiruar.

Sipas Wall Street Journal, përshpejtimi tashmë ka filluar. Këshilltari i Sigurisë Kombëtare, Jake Sullivan kishte planifikuar një udhëtim në Arabi, të cilin më vonë e humbi sepse theu një brinjë, por puna vazhdoi.

Plani do të ishte t’i ofronte Riadit një aleancë më të ngushtë ushtarake me SHBA-të dhe akses në teknologjinë civile bërthamore, në këmbim të njohjes. Izraeli, megjithatë, duhet të rihapë negociatat për shtetin palestinez.

Pengesat natyrisht mbeten të larta, duke filluar nga rrethanat e paparashikuara të luftës, për shembull çfarë do të ndodhë në Rafah.

Më pas Netanyahu, gjithmonë skeptik ndaj shtetit palestinez, drejton një qeveri me aleatë që e refuzojnë dhe pas 7 tetorit e konsiderojnë atë një lëshim të papranueshëm. Të tjerët, sidoqoftë, si ministri Gantz, janë në favor, dhe kjo mund të lehtësojë gjithashtu daljen nga Gaza, ku siguria në Rripin e çliruar nga Hamasi do t’i besohej një force të përbërë nga vende arabe.

Është shumë e vështirë, por nëse Biden do të kishte sukses në këtë kryevepër të aktit balancues, qoftë edhe vetëm duke nisur procesin, rizgjedhja e tij do të ishte shumë afër.

Të ngjashme