Pse Gaza, një nga vendet më të populluara në botë, është e paqartë në Google Maps?

Kjo është një çështje që është theksuar disa herë nga studiuesit duke përdorur informacione që janë në dispozicion të publikut, përfshirë të dhënat e hartës, për të lokalizuar sulmet dhe për të dokumentuar shkatërrimin.

“Fakti që nuk marrim imazhe satelitore me rezolucion të lartë nga Izraeli dhe territoret palestineze na tërheq një hap mbrapa,” thotë për BBC një hetues me emrin Samir, transmeton Demokracia.com.

Në fakt, shumica e Izraelit dhe territoreve Palestineze shfaqen në Google Earth si imazhe satelitore me rezolucion të ulët, edhe pse imazhe me cilësi më të lartë janë të disponueshme nga kompanitë satelitore.

Makinat në Gaza janë pothuajse të pamundura për t’u parë, krahasuar me Pyongyang, kryeqyteti i fshehtë i Koresë së Veriut, ku makinat janë përcaktuar qartë dhe madje mund të dallohen qartë edhe njerëzit.

(Në të majtë është fotografia e Gazëz në GoogleMaps, ndërsa në të djathtë Pyongyang)

Pse janë të rëndësishme imazhet satelitore?

Përdorimi i imazheve satelitore është bërë një element jetësor në raportimin e konflikteve, por disponueshmëria e imazheve të hollësishme gjithashtu mund të rrezikojë sigurinë ushtarake.

Në konfrontimin më të fundit në Lindjen e Mesme, hetuesit po kërkojnë të vërtetojnë vendet e zjarrit të raketave dhe ndërtesat e sinjalizuara në Gaza dhe Izrael, duke përdorur satelitë.

Sidoqoftë, në Google Earth, platforma më e përdorur për imazhe, imazhet më të fundit për Gaza janë të vitit 2016 dhe me rezolucion të ulët dhe për këtë arsye janë të paqarta.

A janë në dispozicion imazhe me rezolucion të lartë?

Deri vitin e kaluar, qeveria amerikane kishte vendosur një kufizim në cilësinë e imazheve satelitore të Izraelit dhe territoreve palestineze që kompanitë amerikane , në fakt i siguronin në bazë komerciale.

Ky kufizim u shkrua në amendamentin Kyl-Bingaman (KBA, legjislacioni amerikan që daton që nga viti 1997, në mbështetje të shqetësimeve të sigurisë izraelite, sipas BBC.

Nën KBA, siguruesit e imazheve satelitore amerikane u lejuan të ofrojnë fotografi me rezolucion më të ulët me një madhësi pikseli jo më pak se 2 milion.

Nuk është e pazakontë që vendet si bazat ushtarake janë mjegulluar, por SHBK ishte rasti i vetëm që një vend i tërë i nënshtrohej një kufizimi të tillë.

Ligji përmendi vetëm Izraelin, por ai u zbatua edhe në territoret palestineze, transmeton Demokracia.com.

Sidoqoftë, pasi ofruesit jo-amerikanë, siç ishte kompania franceze Airbus, ishin në gjendje të siguronin këto imazhe me një rezolucion më të lartë, SHBA u vu nën presion në rritje për t’i dhënë fund kufizimeve të saj.

Në korrik të vitit 2020, pas kundërshtimit të KBA-së, qeveria amerikane lejon kompanitë amerikane të sigurojnë imazhe me cilësi shumë më të lartë të rajonit.

“Ne dëshironim të kishim një burim të qëndrueshëm të të dhënave për të punuar në projektin tonë, kështu që na duhej qasje në rezolucion të lartë mbi territoret e okupuara palestineze të krahasueshme me atë që përdorim mbi pjesët e tjera të rajonit“, thotë Michael Fradley, një arkeolog në Universitetin e Oksfordit.

Por, pse Gaza është ende e paqartë?

BBC foli me Google dhe Apple (aplikacionet e të cilave tregojnë gjithashtu imazhe satelitore).

Apple tha se po punonte për të përditësuar hartat e saj së shpejti në një rezolucion më të lartë prej 40 cm.

Google tha për BBC se imazhet e saj vijnë nga një sërë ofruesish dhe po konsideron “mundësitë për të përditësuar imazhet satelitore [të saj] ndërsa imazhet me rezolucion më të lartë do të bëhen të disponueshme“. Por shtoi se nuk kishte “plane për t’i ndarë këto imazhe në këtë periudhë“.

“Duke marrë parasysh rëndësinë e ngjarjeve aktuale, nuk shoh asnjë arsye pse imazhet komerciale të kësaj zone duhet të vazhdojnë të degradohen qëllimisht”, shkroi në Twitter Nick Waters, një hetues për Bellingcat.