Mario Draghi

Barrierat e larta të brendshme dhe pengesat rregullatore janë shumë më të dëmshme për rritjen sesa çdo gjë që Amerika mund të vendosë.

Javët e fundit na kanë sjellë në kujtesë cenueshmërinë e Evropës.

Zona euro u rrit paksa në fund të vitit të kaluar, duke theksuar brishtësinë e rimëkëmbjes vendase.

Po ashtu, SHBA-të filluan të vendosin tarifa për partnerët e tyre kryesorë tregtarë, me BE-në që është targeti i ardhshëm.

Kjo perspektivë krijon më shumë pasiguri për rritjen evropiane, duke marrë parasysh varësinë e ekonomisë nga kërkesa e jashtme.

Dy faktorë kryesorë e kanë çuar Evropën në këtë situatë — por ato të dy mund ta nxjerrin gjithashtu, nëse ajo është e gatshme të kalojë në një ndryshim radikal.

Faktori i parë është paaftësia e BE-së për të trajtuar kufizimet e saj të furnizimit, sidomos barrierat e larta të brendshme dhe pengesat rregullative.

Këto janë shumë më dëmprurëse për rritjen sesa çdo tarifë që mund të vendosin SHBA-të  — dhe efektet e tyre të dëmshme po rriten me kalimin e kohës.

FMN-ja vlerëson se barrierat e brendshme të Evropës janë të barabarta me një tarifë prej 45 % për prodhimin dhe 110 % për shërbimet.

Këto në fakt zvogëlojnë tregun në të cilin veprojnë kompanitë evropiane: tregtia mes vendeve të BE-së është më pak se gjysma e tregtisë mes shteteve të SHBA-ve.

Dhe ndërkohë që aktivitetet po kalojnë gjithnjë e më shumë në shërbime, ndikimi i tyre i përgjithshëm në rritje bëhet edhe më i keq.

Po ashtu, BE-ja ka lejuar që rregullimi të ndjekë pjesën më inovative të shërbimeve — digjitalin — duke penguar rritjen e kompanive teknologjike evropiane dhe duke e pamundësuar ekonominë që të çlirojë fitime të mëdha nga produktiviteti.

Kostot për t’u përputhur me GDPR, për shembull, besohet të kenë ulur fitimet për kompanitë e vogla teknologjike evropiane deri në 12 %.

E gjitha kjo së bashku ka bërë që Evropa të rrisë efektivisht tarifat brenda kufijve të saj dhe të rrisë rregullimin për një sektor që përbën rreth 70 % të PBB-së së BE-së.

Ky dështim për të ulur barrierat e brendshme ka kontribuar gjithashtu në hapjen e paprecedentë të tregtisë së Evropës.

Që nga viti 1999, tregtia si pjesë e PBB-së është rritur nga 31 % në 55 % në zonën euro, ndërsa në Kinë është rritur nga 34 % në 37 % dhe në SHBA nga 23 % në vetëm 25 %.

Hapja ishte një aset në një botë që globalizohej. Por tani ka shpërthyer si një cenueshmëri.

Paradoksi është se ndërsa barrierat e brendshme mbeten të larta, barrierat e jashtme ranë ndërkohë që globalizimi u përshpejtua.

Kompanitë e BE-së kërkuan të zëvendësonin mungesën e rritjes vendase me tregti të jashtme dhe importet u bënë relativisht më tërheqëse.

Për shembull, që nga mes i viteve 1990, kostot e tregtisë për shërbimet besohet të kenë rënë me 11 % brenda BE-së, por me 16 % për importet nga jashtë BE-së.

Kjo ndihmon për të shpjeguar pse tregtia për shërbimet brenda dhe jashtë BE-së është afërsisht e njëjtë sot si pjesë e PBB-së — diçka e paimagjinueshme në një ekonomi të madhe të integruar.

Faktori i dytë që po e pengon Evropën është tolerimi i kërkesës së dobët, të paktën që nga kriza financiare globale e vitit 2008.

Kjo ka përkeqësuar të gjitha problemet që shkaktohen nga kufizimet e furnizimit.

Deri në krizë, kërkesa vendase si pjesë e PBB-së në zonën euro ishte afërsisht në mes së ekonomive të zhvilluara. Pas krizës, ajo ra në fund dhe mbeti atje.

SHBA-të kanë qëndruar në majë gjatë gjithë kohës.

Ky hendek i kërkesës ka ndihmuar në kthimin e hapjes së lartë të tregtisë në tepricë tregtare të lartë: llogaria aktuale e zonës euro ka kaluar nga një balancë afërsisht e ekuilibruar deri në vitin 2008 në teprica të qëndrueshme pas kësaj periudhe.

Hulumtimet tregojnë se goditjet e kërkesës të shkaktuara nga politika kanë një efekt të rëndësishëm në investimet.

Ndërkohë që hendeku i kërkesës ka shkaktarë të ndryshëm, më i rëndësishmi ka qenë qëndrimi i politikave fiskale.

Nga 2009 deri në 2024, i matur në euro të vitit 2024, qeveria amerikane ka injektuar më shumë se pesë herë më shumë fonde në ekonomi përmes deficiteve primare — 14 trilionë euro kundrejt 2.5 trilionë euro në zonën euro.

Të dyja këto dobësi — furnizimi dhe kërkesa — janë kryesisht produkt i veprimeve të Evropës vetë.

Prandaj, ato janë brenda mundësive të saj për t’u ndryshuar.

Një përpjekje e pandalshme për të hequr kufizimet e furnizimit do të ndihmonte sektorët inovativë të rriteshin dhe, duke drejtuar kërkesën përsëri në tregun vendas, do të zvogëlonte hapjen tregtare pa rritur barrierat.

Komisioni Evropian ka prezantuar Kompasin e Rëndësisë për Konkurrencën, një hartë udhëzuese për ta arritur këtë.

Po ashtu, një përdorim më proaktiv i politikës fiskale — në formën e investimeve më produktive — do të ndihmonte në uljen e tepricave tregtare dhe do të dërgonte një sinjal të fortë për kompanitë që të investonin më shumë.

Por ky rrugëtim kërkon një ndryshim themelor në mentalitet.

Deri tani, Evropa e ka përqendruar vëmendjen tek qëllime të veçanta ose kombëtare pa llogaritur koston e tyre të përbashkët.

Kursimi i parave publike mbështeti qëllimin e qëndrueshmërisë së borxhit.

Shpërndarja e rregullimit ishte menduar për të mbrojtur qytetarët nga rreziqet e teknologjisë së re. Barrierat e brendshme janë një trashëgimi e kohërave kur shteti kombëtar ishte kuadri natyror për veprim.

Por tani është e qartë se veprimi në këtë mënyrë nuk ka sjellë as mirëqenie për evropianët, as financa publike të shëndetshme, as autonomi kombëtare, e cila është e kërcënuar nga presioni i jashtëm.

Kjo është arsyeja pse ndryshimi radikal është i nevojshëm.

Autori është një ish-president i Bankës Qendrore Evropiane dhe ishte kryeministër i Italisë. Ai mbikëqyri një raport mbi të ardhmen e konkurrencës evropiane