Edhe pas tetë muajsh, ende nuk duket fundi i luftës në Ukrainë. Dhjetëra-mijëra ushtarë kanë vdekur, shumë qytete janë shkatërruar, miliona janë bërë refugjatë dhe raportet për krime të tmerrshme ruse po shtohen.

Megjithëse Rusia arriti të pushtonte pjesë të territorit në jug dhe lindje të vendit, Ukraina ofroi rezistencë të fortë dhe poshtëroi vazhdimisht trupat e presidentit rus Vladimir Putin.

Pavarësisht kësaj, Rusia ka ende aftësi të forta ushtarake ku mund të mbështetet. Sulmet me dronë rusë në infrastrukturën energjetike të Ukrainës janë intensifikuar gjithashtu javët e fundit.

Edhe pse lufta më e madhe e Evropës që nga viti 1945 duket se ka hyrë në një fazë “prishjeje”, ka disa mënyra se si mund të zhvillohet konflikti. Insider analizoi gjashtë skenarë të mundshëm sipas të cilëve lufta në Ukrainë mund të përfundojë.

Armëpushimi

Nëse luftimet arrijnë në një ngërç, mund të ketë një armëpushim të përkohshëm midis Rusisë dhe Ukrainës, sipas Seth Jones, drejtor i Qendrës për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare, ose CSIS, Programi Ndërkombëtar i Sigurisë.

“Ndoshta nuk do të ishte fundi, por do të ishte fundi i një gjendje lufte aktive, të paktën përkohësisht, dhe do të ishte më afër një lloj konflikti të ngrirë që mund të nxehet ose ftohet në varësi të një numri faktorë”, tha ai.

Jones vuri në dukje dy luftëra çeçene që ndodhën në vitet 1990. Në vitin 1994, Rusia negocioi një armëpushim, i cili i dha fund luftës së parë, por tri vjet më vonë ajo rifilloi luftën e dytë dhe intensifikoi sulmin e saj.

Në këtë skenar, Rusia do të shpresonte që SHBA dhe vendet e tjera perëndimore do të humbnin interesin dhe vullnetin për të vazhduar ndihmën ndaj Ukrainës.

“Kjo do të çonte në një ndryshim në balancën e fuqisë, në favor të Rusisë, e cila më pas mund të pushtonte territorin që donte në shkurt”, tha Jones.

Negociatat e paqes

Ekziston mundësia që lufta të përfundojë me bisedime paqeje, megjithëse një zgjidhje do të ishte e vështirë të arrihet duke pasur parasysh qëllimet dhe qëndrimet krejtësisht të ndryshme të Ukrainës dhe Rusisë.

“Unë mendoj se Putin ka kafshuar shumë … Tani për tani ai ka angazhuar shumë kapital politik dhe ushtarak për të dalë nga lufta pa përfitime të qarta,” tha Jones.

Jones tha se megjithëse nuk është e qartë se çfarë do të konsideronte Putin “sukses”, ai mund të vendoset që Rusia të marrë pjesë të rajoneve Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia dhe Kherson, të cilat ai mund t’i paraqesë më pas si qëllimet e tij të planifikuara.

Një pyetje më komplekse është se çfarë do të ishte e gatshme të heqë dorë Ukraina në një marrëveshje paqeje. Jones tha se do të ishte “vetëvrasje politike” për çdo udhëheqës në Kiev të heqë dorë nga çdo territor ukrainas.

Fitorja e Rusisë

Kur filloi pushtimin e saj të pajustifikuar, Rusia synoi të nënshtronte plotësisht Ukrainën. Jones thekson se është e rëndësishme të theksohet se Ukraina arriti një fitore të madhe duke mos lejuar Rusinë ta arrijë këtë qëllim.

Ai theksoi se të paktën deri në shkurt 2022, ushtria ruse ishte ushtria e tretë më e fuqishme në botë, menjëherë pas amerikanëve dhe kinezëve.

“Ukrainasit parandaluan një sulm rus në kryeqytet dhe përmbysjen e qeverisë së tyre ose krijimin e një qeverie kukull,” shtoi ai.

Ai thekson se nuk ka gjasa që Rusia tani të jetë në gjendje të kthehet plotësisht dhe të arrijë qëllimet e saj fillestare, por se ajo mund të pranojë “fitoren” në formën e një marrëveshjeje paqeje, në të cilën ajo merr më shumë territor se sa kishte para pushtimit.

Tërheqja ruse dhe fitorja e Ukrainës

Për sa kohë që Putin është në krye të vendit, nuk ka gjasa që forcat ruse të tërhiqen plotësisht, sipas Jones.

“Në Rusi, gjëra të këqija u ndodhin sunduesve që humbasin luftërat,” tha për Insider Mark Cancian, një kolonel në pension i Korpusit të Marinës së SHBA-së dhe këshilltar i lartë i CSIS.

Pavarësisht pakënaqësisë në shtëpi, Putin nuk tregon shenja të tërheqjes. Megjithëse shanset për një grusht shteti dhe për të rrëzuar me dhunë Putin nga pushteti janë më të mëdha se kurrë, ekspertët kanë deklaruar më parë se ai e ka krijuar regjimin e tij në mënyrë të tillë që të jetë “rezistues ndaj grusht-shtetit”, përmes një kulture mosbesimi midis agjencive të inteligjencës ruse.

Megjithatë, rusët mund të tërhiqen nëse Putin rrëzohet ose në rast të vdekjes së tij. Thashethemet për problemet e tij të supozuara shëndetësore kanë qarkulluar prej kohësh, megjithëse ekspertët e inteligjencës dhe ushtarake amerikane kanë paralajmëruar se nuk ka prova të besueshme se ai është i sëmurë.

Ukrainasit besojnë se një fitore e plotë është e mundur. Svitlana Morenets, një gazetare ukrainase që punon për revistën The Spectator në Britaninë e Madhe, foli të premten në një debat të titulluar “A është koha për paqe në Ukrainë”.

Ajo tha se plani nuk është për një betejë afatgjatë, por për humbjen ushtarake të Rusisë dhe theksoi se “humbja” e Putin-it në lidhje me marrëveshjen e eksportit të grurit është shembull i dobësisë në rritje të Rusisë.

Një luftë afatgjatë

Një mundësi tjetër është që lufta mund të zgjasë me vite, sipas Jones. Kjo mund të përfshijë forcat speciale që luftojnë në linja, veprime guerile nga Ukraina në territoret e kontrolluara nga Rusia dhe bombardime me rreze të gjatë të territorit ukrainas nga Rusia ose Bjellorusia.

Nuk dihet se kush do të qëndronte më gjatë në një situatë të tillë, megjithëse raportohet se Rusia ka pësuar humbje të tmerrshme për sa i përket fuqisë punëtore dhe armatimit.

Lufta bërthamore dhe/ose ndërhyrja e NATO-s

Putin ka bërë një sërë kërcënimesh bërthamore që nga fillimi i luftës dhe vendet perëndimore janë të ndara nëse ai duhet të merret seriozisht. Jones thekson se ka rreziqe të mëdha nëse Putini përdor armë bërthamore dhe vetë Rusia mund të ndjejë pasojat.

Nëse forcat ruse përballen me humbje totale ushtarake, Putini mund të përdorë armë bërthamore në fushën e betejës, por Jones tha se rreziqet e përdorimit të armëve bërthamore ka të ngjarë të tejkalojnë çdo përfitim. Ai shton se beson se SHBA-ja e ka komunikuar qartë se si do të reagonte në atë rast, por thekson se nuk është e qartë nëse NATO do të përfshihej në atë skenar.

Një zyrtar i lartë tha më parë se një sulm bërthamor rus mund të provokojë një “përgjigje fizike” nga vetë NATO. Megjithatë, Jones tha se nëse NATO i shpall luftë Rusisë, kjo mund të çojë në një luftë të madhe që përfshin Kinën dhe vende të tjera, të cilën aleanca ndoshta dëshiron t’i shmangë.

Për të shmangur këtë skenar, NATO-ja ndoshta së pari do t’i drejtohej sanksioneve të shtuara dhe do të mbështeste Ukrainën me armë.