Letra e fortë e unanimitet është ajo që aktualisht po shfrytëzohet nga Rexhep Tajip Erdogan në NATO, duke kërcënuar drejtpërdrejt me veton për pranimin e Suedisë dhe Finlandës në Aleancën e Atlantikut të Veriut.

Ajo që është e sigurt në këtë fazë është se duke marrë si të ditur se pranimi i vendeve në NATO duhet të bëhet pas një vendimi unanim të të gjithë anëtarëve, nuk i lë shumë hapësirë ​​Aleancës të shpërfillë pazarin oriental që Ankaraja po përpiqet të ngrejë lart.

Pranimi i Suedisë dhe Finlandës në NATO do të forconte mbrojtjen e aleancës në verilindje dhe do të shënonte ndryshimin më të madh në peizazhin e sigurisë së Evropës që nga pushtimi rus i Ukrainës. Në këtë kontekst, Bloomberg me analizën e tij përpiqet të hedhë dritë mbi pikat që godasin “të kuqe” për Turqinë dhe pse, sado absurde të tingëllojë, i karakterizon Suedinë dhe Finlandën si “strehë terroriste”.

1. Pse kurdët janë të rëndësishëm për Turqinë?

Kurdët janë një popull, me një popullsi prej rreth 30 milionë banorësh dhe një nga grupet etnike më të mëdha në botë pa shtetin e tyre për momentin. Shtëpitë e tyre stërgjyshore janë të ndara midis Turqisë, Sirisë, Irakut dhe Iranit. Partia e Punëtorëve të Kurdistanit, ose PKK, ka luftuar forcat turke që nga mesi i viteve 1980, pasi ka kërkuar një rajon autonom për kurdët brenda Turqisë. Turqia aktualisht është duke u fokusuar shumë në Njësitë e Mbrojtjes së Popullit, ose YPG, një milici kurde në Siri që ndihmoi në mposhtjen e Shtetit Islamik atje. Kështu, Turqia, duke luftuar kundër kurdëve atje, shpreson se ata nuk do të jenë shkëndija që do të ndezë “zjarrin” në rajon, duke nxitur më tej kurdët brenda Turqisë.

2. Cila është politika e Suedisë ndaj kurdëve?

Suedia ka ndjekur prej kohësh politika të respektit për minoritetet brenda dhe jashtë vendit duke përdorur të njëjtën retorikë. Si rezultat, vendi aktualisht pret deri në 100,000 kurdë. Në fakt, në të njëjtin kontekst si vendet e tjera të BE-së, ajo ka kontakte të hapura me disa grupe politike kurde. Megjithatë, sado që Erdogan përpiqet të bindë të kundërtën, Suedia ishte vendi i parë pas Turqisë që e shpalli PKK-në si organizatë terroriste në vitin 1984!

3. Pra, cili është problemi i Erdoganit me Suedinë?

Turqia ka kritikuar zyrtarët suedezë për takimin me politikanët kurdë, duke përmendur një takim midis Ministres së Jashtme Anne Linde dhe Elham Ahmed, i cili përfaqëson PYD-në, krahun politik të YPG-së (në Siri). Kur kryeministrja Magdalena Andersson u zgjodh në vitin 2021, pjesërisht falë mbështetjes së një ligjvënëse kurde, Amineh Kakabaveh, sipas Bloomberg. Mbështetja e saj u sigurua në këmbim të një angazhimi për të rritur bashkëpunimin midis Anderson Social Demokratëve dhe PYD. Një fokus tjetër i tensionit nga ana e Turqisë është Këshilli Demokratik Sirian, krahu politik i një grupi të dominuar nga kurdët në Sirinë veriore. Turqia thotë se grupi dominohet nga terroristët. Nga ana tjetër, Suedia thotë se po bashkëpunon me SDC-në, por jo me YPG-në apo PKK-në.

4. Çfarë kërkon Erdogan?

Ankaraja i ka bërë thirrje Suedisë që të ekstradojë të dyshuarit e kërkuar nga Turqia me akuza për terrorizëm, diçka që turqit thonë se Suedia deri më tani ka refuzuar ta bëjë. Në këtë kontekst, Turqia dëshiron që Suedia dhe Finlanda të denoncojnë publikisht PKK-në dhe degët e saj. Sipas zyrtarëve turq që folën për Bloomberg në kushte anonimiteti, Turqia po kërkon gjithashtu t’i jepet fund kufizimeve të eksportit të armëve të vendosura nga Suedia dhe Finlanda ndaj Turqisë në fund të vitit 2019, së bashku me disa vende të tjera të BE-së pas vendosjes së ushtrisë së saj në Siri.

5. A do të “zbatohet” Suedia?

Suedia po mban zgjedhje të përgjithshme në shtator dhe çdo lëvizje që mund të interpretohet si nënshtrim ndaj Erdoganit mund të mos jetë e popullarizuar nga votuesit. Qeveria e Anderson ka të ngjarë të rezistojë duke u tërhequr në negociata mbi politikën e saj të ekstradimit, për shembull, ose eksportet e saj të armëve. Në vend të kësaj, diplomatët suedezë ka të ngjarë të përpiqen të rekrutojnë aleatë për t’i bërë presion Turqisë që të mos bllokojë hyrjen e Suedisë në NATO.

6. Si përshtatet Finlanda këtu?

Ai duket se është kapur nga zjarri i kryqëzuar. Vendi nuk ka një pakicë të konsiderueshme kurde, me vetëm rreth 15,000 folës kurdë që jetojnë në vend. Politikëbërësit finlandezë thonë se vendi është në përputhje me përcaktimet e BE-së për terrorizëm, që do të thotë se ka ndaluar gjithashtu PKK-në. Finlanda, ashtu si Suedia, ndaloi eksportet e armëve në Turqi në vitin 2019, por tregtia ishte e vogël. Ministri i Jashtëm finlandez Peka Haavisto e përshkroi qëndrimin e Turqisë si një provë të “nëse ka një politikë të dyerve të hapura të NATO-s” dhe vuri në dukje se “praktikat antidemokratike, të tilla si shtypja dhe shantazhi” nuk përshtaten në “një aleancë demokracish”.

Gjithsesi, të gjitha këto janë ushtrime në letër siç mund të këmbëngulë respektivisht Ankaraja, por edhe anëtarët e NATO-s pritet të ngulmojnë me kalimin e ditëve, duke krijuar kështu një peizazh që Bloomberg e përshkruan si “oborri i ferrit” në të cilin Ankaraja ecën.