Më 12 maj të këtij viti Kosova aplikoi që të bëhet anëtare e Këshillit të Evropës. Ky aplikim u diskutua në mbledhjen e përvjetshme të këtij institucioni më 20 maj 2022, por nuk u hodh në votim.

Demokracia.com ka siguruar notën verbale të plotë që ministrja e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, Donika Gërvalla – Schwarz, i ka nisur Sekretares së Përgjithshme të KiE-së, Marija Pejçinoviq – Buriq, përmes së cilës Kosova ka aplikuar zyrtarisht që të bëhet anëtare e këtij institucioni evropian.

Në notën verbale, Gërvalla e ka arsyetuar aplikimin për anëtarësim në KiE me luftën në Ukrainë, duke thënë se agresioni i Rusisë ka pasur ndikim të thellë në kontinentin e Evropës.

“Si një vend evropian i përkushtuar fuqishëm për të drejtat e njeriut dhe sundimin e ligjit dhe duke pasur parasysh ndikimin e thellë në arkitekturën politike të kontinentit tonë evropian të shkaktuar nga agresioni ilegal i Rusisë kundër Ukrainës së pavarur, kam nderin t’ju informoj se Republika e Kosovës aplikon për anëtarësim të plotë në Këshillin e Evropës”, thuhet në notën verbale.

Në këtë notë, Demokracia.com ka vërejtur se ministrja Gërvalla e ka lënë anash zhvillimin e Kosovës për 20 vjet, duke theksuar se vendi është forcuar më shumë nga zgjedhjet parlamentare të vitit 2021, të cilat i fitoi Lëvizja Vetëvendosje, subjekt politik me të cilin Lista Guxo, të cilën e drejton kryediplomatja, është në koalicion.

“Duke ndjekur rrugën drejt anëtarësimit të plotë në institucionet relevante evropiane dhe ndërkombëtare, vendi ynë ka forcuar edhe më tej sundimin e ligjit që nga zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2021. Si rezultat i të gjitha përpjekjeve të Republikës sonë ende të re, Kosova është renditur e para në Ballkanin Perëndimor nga Raporti Botëror i Drejtësisë për Sundimin e Ligjit dhe i dyta në rajon nga Indeksi i Transparency International për vitin 2021 me rritjen më të lartë të vetme prej 17 vendesh”, shkruan në notën verbale.

Demokracia.com më poshtë ua sjellë të plotë dhe të përkthyer në shqip notën verbale, përmes së cilës Kosova ka aplikuar për anëtarësim në KiE:

Konsullata e Përgjithshme e Republikës së Kosovës në Strasburg i shpreh konsideratë Sekretares së Përgjithshme të Këshillit të Evropës, Shkëlqesisë së Saj znj.Marija Pejçinoviq Buriq, dhe ka nderin t’i bashkëngjisë këtu një letër kërkesë për anëtarësim të Republikës së Kosovës në Këshilli i Evropës.

Konsullata e Përgjithshme e Republikës së Kosovës në Strasburg përfiton nga rasti për t’i ripërtërirë Sekretarit të Përgjithshëm të Këshillit të Evropës garantimin e konsideratës më të lartë.

Si një vend evropian i përkushtuar fuqishëm për të drejtat e njeriut dhe sundimin e ligjit dhe duke pasur parasysh ndikimin e thellë në arkitekturën politike të kontinentit tonë evropian të shkaktuar nga agresioni ilegal i Rusisë kundër Ukrainës së pavarur, kam nderin t’ju informoj se Republika e Kosovës aplikon për anëtarësim të plotë në Këshillin e Evropës.

Duke qenë se është njohur si shtet i pavarur nga më shumë se 73 për qind e shteteve anëtare të Këshillit të Evropës që nga pavarësia e tij më 17 shkurt 2008, dhe në përputhje me identitetin e saj si vend evropian, Republika e Kosovës po ndjek me përkushtim rrugën e integrimit të plotë në kuadrin ligjor dhe politik të përcaktuar në Statutin e Këshillit të Evropës dhe organizatave të tjera evropiane dhe perëndimore.

Republika e Kosovës gjatë gjithë ekzistencës së saj si shtet i pavarur ka të përcaktuara të drejtat themelore të njeriut në Kushtetutën e saj, nga të cilat disa elemente kyçe janë të lidhura drejtpërdrejt me Këshillin e Evropës. Ju lutem na lejoni të nënvizojmë disa nga këto dispozita.

Neni 22 i Kushtetutës së Republikës së Kosovës siguron efektin e drejtpërdrejtë të dokumenteve kyçe të Këshillit të Evropës, siç janë Konventa Evropiane për të Drejtat e Njeriut dhe Protokollet e saj, Konventa Kornizë për Mbrojtjen e Pakicave Kombëtare dhe Konventa e Stambollit. Ky nen nëse Kushtetuta u jep efekt të drejtpërdrejtë edhe dokumenteve kyçe të OKB-së si Deklarata Universale e të Drejtave të Njeriut, Konventa Ndërkombëtare për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit Racor (ICERD), Konventa për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit Kundër Grave dhe Konventa kundër Torturës dhe Trajtimeve ose Ndëshkimeve të Tjera Mizore, Çnjerëzore ose Degraduese.

Neni 53 i Kushtetutës lidh drejtpërdrejt interpretimet ligjore të të drejtave dhe lirive themelore të njeriut në Kosovë me Gjykatën Evropiane për të Drejtat e Njeriut duke theksuar: “Të drejtat dhe liritë themelore të njeriut të garantuara me këtë Kushtetutë do të interpretohen në përputhje me vendimet gjyqësore të Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut”.

Duke ndjekur rrugën drejt anëtarësimit të plotë në institucionet relevante evropiane dhe ndërkombëtare, vendi ynë ka forcuar edhe më tej sundimin e ligjit që nga zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2021. Si rezultat i të gjitha përpjekjeve të Republikës sonë ende të re, Kosova është renditur i pari në Ballkanin Perëndimor nga Raporti Botëror i Drejtësisë për Sundimin e Ligjit dhe i dyti në rajon nga Indeksi i Transparency International për vitin 2021 me rritjen më të lartë të vetme prej 17 gradash.

Të drejtat themelore të grave promovohen në vendin tonë nga respektimi i konventave të sipërpërmendura, por edhe nga dispozitat ligjore që sigurojnë se të paktën 30 për qind e anëtarëve të parlamenteve tona kombëtare dhe lokale duhet të jenë gra. Në parlamentin tonë aktual kombëtar, koalicioni qeverisës mund të llogarisë në më shumë se 40 për qind deputete femra në parlament.

Fuqizimi dhe mbrojtja e komuniteteve joshumicë në institucionet publike përfshin shumë garanci kushtetuese dhe në mënyrë korrekte dhe të gjerë perceptohen si më të arriturat në Evropë.

Dispozita e Kushtetutës sonë për të caktuar 20 nga 120 vende të parlamentit ekskluzivisht për pakicat (10 vende për komunitetin serb dhe 10 për komunitetet boshnjake, turke, egjiptiane, rome, ashkali), duke ruajtur në të njëjtën kohë të drejtën e tyre për të konkurruar edhe për 100 mandatet e mbetura përfaqësojnë një shkallë unike garancish për minoritetet në procesin zgjedhor. Pavarësisht nga rezultati i zgjedhjeve, komuniteti serb ka të drejtë të zgjedhë një anëtar të qeverisë, ndërsa dy anëtarë shtesë të qeverisë zgjidhen nga komunitetet e tjera. Askund në rajon apo në Evropë nuk mund të gjendet një nivel i tillë i përfshirjes së pakicave.

Pjesëtarët e komuniteteve joshumicë gëzojnë të drejtën ligjore për të marrë pjesë në administratën tonë publike në nivel kombëtar lakal. Garanci të ngjashme janë të parashikuara në Kushtetutën tonë për komunitetet pakicë në lidhje me gjuhën dhe shkollimin, veçanërisht në nivel lokal.

Të gjitha këto dhe një sërë dispozitash të tjera sigurojnë që fuqizimi dhe mbrojtja e komuniteteve pakicë në Kosovë tejkalon ato të shumicës së vendeve të tjera në Evropë.

Këto dispozita dhe shëndeti i demokracisë sonë shërbejnë si provë se vlerat evropiane mund të jenë formula për të kapërcyer edhe një të kaluar më tragjike dhe për të ofruar një të ardhme më të mirë për të gjithë, siç ka qenë rasti në vetë themelimin e Këshillit të Evropës.

Nuk ka asnjë vend tjetër në rajon apo në Evropë, qytetarët e të cilit prodhojnë sondazhe pas miratimeve të sondazhit për vlerat evropiane dhe perëndimore deri në më shumë se 90 për qind. Identiteti ynë është thellësisht evropian. Kosova është e etur për të kontribuar për të mirën e përbashkët të kontinentit tonë të përbashkët.

Ne besojmë më tej se një vendim i Këshillit të Evropës për të pranuar vendin më të ri në Evropën Juglindore mund të jetë një hap strategjik vendimtar drejt stabilizimit të rajonit dhe parandalimit të rikthimit të tij në konflikt.

Të rinjtë me mendje evropiane të Kosovës aspirojnë t’i përkasin familjes së kombeve në Këshillin e Evropës. Me përvojën e jashtëzakonshme të një të kaluare tragjike të përcaktuar nga lufta dhe gjenocidi, por në të njëjtën kohë duke u dëshmuar në sondazhe se është ende vendi më optimist dhe më evropian në rajon, Kosova e konsideron veten mjaft të kualifikuar për të kontribuar në një fuqizim të mëtejshëm të Evropës dhe vlerat e tij të domosdoshme.

Ne jemi mirënjohës për mbështetjen e Këshillit të Evropës dhe shumë prej shteteve anëtare të tij që po i japin vendit tonë, institucioneve të tij dhe shoqërisë sonë civile në ndjekjen e kësaj rruge evropiane.

Kosova është e gatshme dhe e aftë të përmbushë të gjitha kërkesat e anëtarësimit sipas neneve 3 dhe 4 të Statutit të Këshillit të Evropës dhe të bëhet një anëtare e vlefshme e Organizatës.

Prandaj më lejoni të përfundoj duke shprehur aspiratën tonë të ndjerë thellë dhe dëshirën tonë për t’iu bashkuar familjes së kombeve evropiane në Këshillin e Evropës.

Përfitoj nga ky rast për t’ju paraqitur, zonja Sekretare e Përgjithshme, dhe anëtarëve të Komitetit nëse Ministrat, konsideratat më të larta./Demokracia.com/