Gjatë 150 ditëve të para të luftës në Ukrainë, u publikuan 1573 pretendime të rreme dhe manipuluese.

Mediat nga Serbia janë burimi më i zakonshëm i dezinformatave, mbi të gjitha edicioni serb i Sputnikut, Informeri, portalit Veçernje novosti dhe gazeta Alo. Paratë janë gjithashtu motivi i atyre që përhapin dezinformata, sipas hulumtimit të rrjetit SEE Check, transmeton Ballkani.info.

Rrjeti SEE Check publikoi një studim, “Rrëfimet globale dhe aktorët lokalë: 150 ditë lufte në Ukrainë dhe mbi 1500 dezinformata në rajon”, i cili zbuloi se gjatë pesë muajve të luftës në Ukrainë, 1396 artikuj dhe postime në mediat sociale ishin ose manipulative ose të pasakta. Megjithatë, numri i atyre që u korrigjuan pas ndërhyrjes së portaleve të verifikimit të fakteve është vetëm 274.

Në ato artikuj dhe publikime janë regjistruar 1573 pretendime të pasakta dhe manipuluese.

Shumica e dezinformatave vijnë nga mediat nga Serbia. Edicioni serb i agjencisë ruse të lajmeve Sputnik është në vendin e parë për nga numri i artikujve të vlerësuar me 33 artikuj, i ndjekur nga Informer (32), Novosti.rs (30) dhe Alo.rs (28).

Politikanët serbë janë viktima më të mëdha të pushtimit të Ukrainës sesa vetë ukrainasit.

Hulumtimi tregoi se në mesin e 20 burimeve individuale me artikujt më të pasaktë ose manipulues, 16 janë nga Serbia dhe dy nga Mali i Zi dhe Bosnja e Hercegovina.

Në mesin e mediave nga Serbia dominojnë tabloidet, të cilat pa përjashtim janë politikisht simpatike ndaj pushtetarëve aktualë. Një nga dezinformatat nga Serbia është ai për presionin që po pëson vendi për shkak të mos vendosjes së sanksioneve ndaj Rusisë, kështu që ndonjëherë në bazë të shkrimeve në media mund të konstatohet se autoritetet serbe janë viktima më të mëdha të luftës në Ukrainë sesa vetë populli ukrainas.

Ndër rrjetet sociale prin Facebook me numrin më të madh të dezinformatorëve, me 217 burime, shkruan Cenzolovka.

Kur bëhet fjalë për llojet e manipulimit, më i zakonshmi është “lajmi i rremë”, i cili ndodh përmes dy vlerësimeve të ndryshme – “lajme të rreme” kur bëhet fjalë për pretendime të pasakta dhe “lajme të rreme” kur bëhet fjalë për të njëjtin pretendim që transmetohet në. burime të tjera. Ky lloj manipulimi është regjistruar më shumë se 640 herë.

Hulumtimi tregoi gjithashtu se një numër i madh tekstesh dhe publikimesh manipulojnë fakte (331) dhe përmbajnë dezinformata (269), gjë që tregon se lajmet për luftën në Ukrainë shpesh nuk janë plotësisht të fabrikuara, por janë një kombinim i pretendimeve të sakta dhe të pasakta.

Paratë janë edhe motivi i atyre që përhapin dezinformata

Titujt e Clickbait (116) vërtetojnë se motivet ekonomike janë të pranishme edhe në dezinformatat për luftën në Ukrainë.

Pretendime manipuluese dhe të pasakta u publikuan nga 698 burime të ndryshme në të gjithë rajonin. Përveç 342 burimeve nga rrjetet sociale, të dhënat më alarmante janë se, sipas këtij hulumtimi, nëntë media publike apo shtetërore publikojnë pretendime të pasakta dhe manipuluese.

Hulumtimi përfshin gjithashtu një përmbledhje të narrativave që përfshijnë gjithçka – nga justifikimi i pushtimit rus të Ukrainës me akuzat për ekzistencën e biolaboratorëve, ekzistencën e nazizmit në Ukrainë ose mbrojtjen kundër NATO-s, përmes diskreditimit të presidentit të Ukrainës, deri tek lidhja me teoritë konspirative tashmë ekzistuese.

Dezinformimi pro-ukrainas i vëzhguar nga rrjeti SEE Check kryesisht shërben për të përhapur histori të pabazuara rreth heroizmit të ushtrisë dhe civilëve ukrainas.

Hulumtimi tregon se ndryshimi më i madh në krahasim me dezinformimin pro-rus është se ka më pak lajme të tilla, të cilat nuk janë aq virale, nuk kanë burime nga zyrtarët dhe institucionet, as një gamë të gjerë temash, ndryshe nga narrativat propagandistike ruse.