Presidenti Joe Biden do t’i bëjë thirrje Kongresit të mërkurën (22 qershor) të pezullojë taksat federale të benzinës dhe naftës për tre muaj – një veprim që synon të lehtësojë presionet financiare në pompë dhe çmimet e larta.
Presidenti demokrat do t’u bëjë thirrje gjithashtu shteteve të pezullojnë taksat e tyre të gazit ose të ofrojnë lehtësira të ngjashme, sipas zyrtarëve të administratës që parashikuan propozimet e tij në kushte anonimiteti, sepse ata nuk ishin të autorizuar të flisnin publikisht.
Në diskutim është taksa federale prej 18.4 cent për gallon për gazin dhe taksa federale 24.4 cent për gallon për naftën. Nëse kursimet e gazit do t’u kalonin plotësisht konsumatorëve, njerëzit do të kursenin afërsisht 3.6% në pompë kur çmimet janë mesatarisht rreth 5 dollarë për gallon në mbarë vendin.
Por shumë ekonomistë dhe ligjvënës nga të dyja palët e shohin me skepticizëm idenë e një ‘pushimi’ të taksave të gazit.
Barack Obama, gjatë fushatës presidenciale të vitit 2008, e quajti idenë një “mashtrim” që i lejonte politikanët të “thonin se ata bënë diçka”. Ai paralajmëroi gjithashtu se kompanitë e naftës mund të kompensojnë lehtësimin e taksave duke rritur çmimet e tyre.
Çmimet e larta të gazit përbëjnë një kërcënim themelor për ambiciet elektorale dhe politike të Biden. Ata kanë bërë që besimi në ekonomi të bjerë në nivele të ulëta.
Përpjekjet e kaluara të Bidenit për të ulur çmimet e gazit – duke përfshirë lirimin e naftës nga rezerva strategjike e SHBA-së dhe përzierjen më të madhe të etanolit këtë verë – kanë bërë pak për të prodhuar kursime në pompë, një rrezik që mbart në idenë e një pushimi tatimor të gazit.
Biden e ka pranuar se si çmimet e gazit kanë shteruar entuziazmin e publikut kur ai po përpiqet të bindë njerëzit se SHBA-ja ende mund të orientohet drejt një të ardhmeje me energji të pastër. Në një intervistë me Associated Press javën e kaluar, Biden përshkroi një vend që tashmë po ushqen disa plagë psikologjike nga pandemia e koronavirusit që tani është i shqetësuar se si të përballojë gazin, ushqimin dhe gjërat e tjera thelbësore.
“Nëse e vini re, derisa çmimet e gazit filluan të rriten,” tha Biden, “gjërat ishin shumë më tepër, ata ishin shumë më optimistë.”
Presidenti mund të bëjë jashtëzakonisht pak për të rregulluar çmimet që përcaktohen nga tregjet globale, kompanitë e orientuara nga fitimet, kërkesa e konsumatorit dhe tronditjet nga pushtimi rus i Ukrainës dhe embargot që pasuan. Problemi themelor është mungesa e naftës dhe rafinerive që prodhojnë gaz, një sfidë që një pushim tatimor nuk mund ta zgjidhë domosdoshmërisht.
Mark Zandi, kryeekonomist në Moody’s Analytics, vlerësoi se pjesa më e madhe e inflacionit prej 8.6% të parë gjatë 12 muajve të fundit në SHBA vjen nga çmimet më të larta të mallrave për shkak të pushtimit të Rusisë dhe ndërprerjeve të vazhdueshme nga koronavirusi.
“Në një afat të afërt, është kritike të frenohet rritja e çmimeve të naftës,” tha Zandi javën e kaluar, duke sugjeruar se Arabia Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe një marrëveshje bërthamore me Iranin mund të ndihmojnë në rritjen e furnizimeve dhe uljen e çmimeve.
Ligjvënësit republikanë janë përpjekur t’i hedhin më shumë faj Bidenit, duke thënë se ai krijoi një mjedis armiqësor për prodhuesit vendas të naftës, duke bërë që prodhimi i tyre të qëndrojë nën nivelet para pandemisë.
Udhëheqësi republikan i Senatit Mitch McConnell u tall me idenë e një pushimi të taksave të gazit në një fjalim në muajin shkurt. “Ata kanë kaluar një vit të tërë duke bërë një luftë të shenjtë për energjinë e përballueshme amerikane dhe tani duan të përdorin një grumbull parash të taksapaguesve për të fshehur pasojat,” tha ai.
Kryetarja e Dhomës Demokratike Nancy Pelosi ka shprehur më parë dyshime për vlerën e pezullimit të taksës federale të gazit.
Presidenti u ka bërë thirrje gjithashtu kompanive të energjisë që të pranojnë marzhe më të ulëta fitimi për të rritur prodhimin e naftës dhe kapacitetin e përpunimit të benzinës.
Kjo ka rritur tensionet me prodhuesit e naftës: Biden ka gjykuar se kompanitë po bëjnë “më shumë para se Zoti”. Kjo nisi një zinxhir ngjarjesh në të cilat kreu i Chevron, Michael Wirth, i dërgoi një letër Shtëpisë së Bardhë duke thënë se administrata “ka kërkuar kryesisht të kritikojë, dhe nganjëherë poshtërojë, industrinë tonë”.
I pyetur për letrën, Biden tha për Wirth: “Ai është pak i ndjeshëm. Nuk e dija se ata do të lëndoheshin kaq shpejt.”
Kompanitë e energjisë janë planifikuar të takohen të enjten(23 qershor) me Sekretaren e Energjisë Jennifer Granholm për të diskutuar mënyrat për të rritur furnizimin.
