Tregjet financiare duket se besojnë se bota ende mund t’i shmangë dëmet e kërcënuara nga lufta tregtare e Presidentit Donald Trump. Aksionet, obligacionet e thesarit dhe dollari u rritën ndjeshëm të hënën pas lajmit se zyrtarët nga Shtetet e Bashkuara dhe Kina kishin rënë dakord për një ulje 90-ditore të tarifave që kishin ngritur kundër njëri-tjetrit.
Arritja e marrëveshjeve tregtare me Britaninë dhe Kinën është e mirëpritur, por veprimet e SHBA-së mbeten të paparashikueshme.
Sigurisht, marrëveshja e përkohshme e arritur në Gjenevë është një përmirësim në krahasim me mënyrën se si qëndronin gjërat një javë më parë, kur asnjëri vend nuk ishte i gatshëm të pranonte gatishmërinë për të negociuar. Për 90 ditët e ardhshme, Shtetet e Bashkuara do të ulin tarifat mbi importet kineze në 30 përqind nga 145 përqind, dhe Kina do të pezullojë disa ndëshkime jo-tarifore dhe do të ulë taksat mbi importet amerikane në 10 përqind nga 125 përqind.
Lehtësimi ofron siguri se Shtëpia e Bardhë është e gatshme të negociojë uljen e tarifave dhe se udhëheqësit e dy ekonomive më të mëdha nuk do të përpiqen ta shkatërrojnë ekonominë botërore. Të dy vendet duket se po i nënshtrohen realitetit se do të shkatërrohen nga shkëputja ekonomike: Kina do të humbiste një treg për shitjen e mallrave me vlerë rreth 450 miliardë dollarë në vit dhe Shtetet e Bashkuara do të shkëputeshin nga furnizuesi i tyre kryesor i gjithçkaje, nga lodrat te mineralet kritike.
E megjithatë, ashtu si marrëveshja që Shtetet e Bashkuara bënë me Britaninë javën e kaluar, marrëveshja SHBA-Kinë e arritur gjatë fundjavës i lë perspektivat e tregtisë globale shumë më të zymta sesa ishin në çdo moment para “Ditës së Çlirimit”.
Tarifa “reciproke” prej 10 përqind që Trump vendosi mbi pothuajse çdo vend atë ditë, më 2 prill, duket se tani është bërë minimumi i ri – një nivel nga i cili Shtetet e Bashkuara nuk do të lëvizin. Kjo është tre deri në katër herë më e lartë se tarifa mesatare e SHBA-së në vitin 2024 – mjaftueshëm e lartë për të rritur inflacionin, për të penguar zinxhirët e furnizimit dhe për të penguar rritjen ekonomike.
Sekretari i Thesarit Scott Bessent, i cili udhëhoqi delegacionin amerikan në bisedimet e fundjavës në Gjenevë, sugjeroi që tarifat e SHBA-së ndaj Kinës nuk ka gjasa të bien nën 30 përqind – domethënë, niveli bazë prej 10 përqind plus 20 përqind më shumë për të ndëshkuar Kinën për rolin e saj në biznesin e fentanilit. Përveç kësaj, janë edhe tarifat mbi çelikun, aluminin, makinat dhe produktet e tjera që datojnë që nga mandati i parë i Trump.
Pauza 90-ditore — e cila synon t’u japë Uashingtonit dhe Pekinit një shans për të negociuar një marrëveshje tregtare të qëndrueshme — nuk bën shumë për të lehtësuar pasigurinë paralizuese që po ngrin investimet e biznesit dhe po bën që tregjet financiare të shqetësohen për stagflacionin e shkaktuar nga tarifat (inflacioni i shoqëruar me një ngadalësim ekonomik).
Pasiguria rrjedh kryesisht nga mungesa e ndonjë politike koherente për të udhëhequr luftën tregtare të administratës Trump. Veprimet ndërmerren rastësisht dhe pa paralajmërim. Pikërisht kur Shtetet e Bashkuara dhe Kina po njoftonin marrëveshjen e tyre të përkohshme, për shembull, Trump po deklaronte se kompanitë farmaceutike së shpejti nuk do të jenë më në gjendje të vendosin çmime më të larta për ilaçet e tyre në Shtetet e Bashkuara sesa ato që vendosin jashtë vendit. Të hënën , ai tha se do të përdorte sanksione tregtare për të ndëshkuar vendet që refuzonin të “barazonin” çmimet e tyre të ilaçeve me ato në SHBA, duke i detyruar kompanitë të pranonin çmime më të ulëta. Për më tepër, Trump ka thënë se po shqyrton tarifa specifike për produktet farmaceutike. Kjo me siguri do të kishte njëfarë efekti në marrëveshjet tregtare me Kinën dhe Britaninë, sepse Shtetet e Bashkuara importojnë ilaçe nga të dy vendet.
Pa dyshim, Trump do të vazhdojë të përpiqet të bëjë marrëveshje dhe do të vazhdojë të ndiejë keqardhje kur tregjet financiare nuk i miratojnë fuqimisht lëvizjet e tij. Ai do të vazhdojë t’i kushtojë vëmendje rënies së miratimit publik dhe shenjave se po dëmton ndjeshëm ekonominë amerikane. Por botëkuptimi i tij ndoshta do të mbetet i padisiplinuar. Ai duket se dëshiron të vazhdojë të përdorë tarifat si mjetin e tij kryesor për të arritur qëllime të ndryshme: të mbyllë deficitin tregtar, të rivendosë prodhimin amerikan, të rrisë të ardhurat, të përmbajë ngritjen e Kinës dhe të ndëshkojë botën për trajtimin e Shteteve të Bashkuara, sipas fjalëve të tij, si budallenj .
Pra, megjithëse është e kuptueshme që dollari, bonot e thesarit dhe S&P 500 u rritën të hënën pas lajmit për marrëveshjen në Gjenevë, ditët në vijim mund të sjellin megjithatë vendime më destabilizuese të Shtëpisë së Bardhë. Trump ka treguar se ndonjëherë do të veprojë për të zbutur dëmin pasi ta ketë shkaktuar atë. Por kjo është një bazë e dobët për optimizëm. /The Washington Post