Nga: Yanis Varoufakis

Zëvendëspresidenti i SHBA-së, JD Vance, u ka thënë europianëve se vlerat e tyre nuk janë më vlerat e Amerikës. Sekretari i Mbrojtjes, Pete Hegseth, ka shtuar se europianët “nuk mund të supozojnë se prania amerikane do të zgjasë përgjithmonë”. Ndërkohë, Keith Kellogg, i dërguari i posaçëm i Trumpit për Ukrainën dhe Rusinë, ka konfirmuar se Europa nuk do të ketë një vend në tryezën e negociatave për përfundimin e luftës në Ukrainë.

Të tronditur, udhëheqësit europianë kanë mbetur në fazën e parë të pikëllimit – mohimin. Ata do të mbeten në mëdyshje për sa kohë qëndrimi i tyre mbetet i tillë dhe nuk e kuptojnë se Donald Trump ka një plan ekonomik dhe gjeostrategjik racional (sado i dëmshëm për interesat e Europës).

Duke filluar me mjetet e tij ekonomike, europianët duhet të kuptojnë se Trump nuk beson naivisht se tarifat e tij do ta eliminojnë në mënyrë magjike deficitin tregtar të SHBA-së. Ai e di se në afat të shkurtër dollari do të forcohet. Tarifat e tij janë një mjet negociues për të detyruar të huajt të rivlerësojnë monedhat e tyre, të shkëmbejnë borxhin afatshkurtër me atë afatgjatë të SHBA-së dhe të tërheqin konglomeratet europiane të industrisë kimike dhe inxhinierisë mekanike (si BASF dhe Volkswagen) nga një Europë e stagnuar drejt një Amerike në lulëzim.

Sa i përket Ukrainës, ekipi i Trumpit ka bërë të qarta dy gjëra. Së pari, ata e shohin Rusinë si një fuqi në rënie që nuk mund të kërcënojë kurrë vendet e NATO-s, por që u ringjall përkohësisht nga kalimi në një ekonomi lufte, i shkaktuar nga zgjerimi i planifikuar i NATO-s deri në kufirin rus (përmes rajoneve rusishtfolëse të Gjeorgjisë dhe Ukrainës lindore). Së dyti, ata përçmojnë mënyrën sesi Europa e shtyu Rusinë në krahët e Kinës me aq entuziazëm.

Në këtë kontekst, është më e lehtë të kuptojmë pse administrata Trump po e përjashton Europën. Dhe pse e vesh këtë veprim me retorikë ideologjike, duke e qortuar Europën për tradhtinë ndaj vlerave të saj, siç është rasti me të drejtën e fjalës së lirë dhe anulimin e zgjedhjeve në Rumani për arsye, të paktën, të dyshimta.

Po tani?
Një opsion që ka Europa është të vazhdojë e vetme, duke u përpjekur të armatosë dhe financojë përpjekjen e Ukrainës për ta shtyrë Putinin mbrapsht. Kjo do ta çonte një Europë tashmë të falimentuar në kolaps të plotë, nuk do ta ndihmonte Ukrainën dhe përfundimisht do ta detyronte një Europë të poshtëruar të kthehej sërish nën hijen e SHBA-së.

Një opsion i dytë do të ishte ta “tejkalonte” Trumpin: të minonte Uashingtonin duke refuzuar çdo marrëveshje që i dhuron SHBA-së burimet e Ukrainës, ndërkohë që i sinjalizon Moskës gatishmërinë për një arkitekturë të re sigurie, ku një Ukrainë sovrane do të luante një rol të ngjashëm me atë të Austrisë gjatë Luftës së Ftohtë. Kjo do të ishte e barabartë me shndërrimin e një krize të zymtë në një mundësi që do ta çlironte dhe do ta rigjallëronte Europën.

Por, fatkeqësisht, nuk shoh ndonjë nga udhëheqësit tanë aktualë të jetë në gjendje ta realizojë këtë. /Theguardian