Rohde është shprehur shumë i sigurt se draftstatuti i Asociacioni i propozuar nga BE-ja është në përputhje me Kushtetutën e Kosovës.

Sipas tij, Asociacioni i Komunave me Shumicë Serbe, siç ka thënë edhe Komisioni Evropian është kusht për anëtarësimin e Kosovës në Këshillin e Evropës.

Në këtë intervistë, Rohde ka thënë se duhet të ketë zbatim të shpejtë të marrëveshjeve të arritura ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

Ambasadori gjerman ka folur edhe për situatën e sigurisë, ku ka thënë se NATO ka shtuar forcat pas sulmit të 24 shtatorit në Banjskë, duke thënë se Serbisë ia kanë bërë të qartë se përgjegjësit, sidomos kryesori (Milan Radoiçiq) duhet të mbahet përgjegjës.

Intervista e plotë:

Procesi i dialogut është çështja për të cilën ne flasim çdo ditë në Kosovë. Jo vetëm politikanët,  por edhe njerëzit e thjeshtë. Si e shihni ju këtë proces tani? Ka shqetësime lidhur me zbatimin  e marrëveshjeve të Brukselit dhe Ohrit. Partitënuk kanë ecur përpara aq shumë në këtë rast. Si e shihni ju?

Joern Rohde: Këtë mund ta shohim në dy mënyra. Natyrisht, përgjigja ime e shkurtër kish me qenë se unë do të dëshiroja që implementimi të bëhej më shpejt. Për mua dhe profesionin tim, gota është gjithmonë gjysmë e mbushur. E kam thënë këtë edhe më parë. Ne kemi parë progres, i kemi parë Marrëveshjen e Brukselit dhe atë të Ohrit, por nuk kemi parë që implementimi të fillojë  sa më shpejt qëështë e mundur por, e dini, kemi parë gjëra që zhvillohen në drejtimin e duhur. Gjermania është njëra ndër mbështetëset më të forta të pavarësisë së Kosovës. Për shembull, në javët e fundit kemi parë që në veriu njerëzit i konvertuan  targat e tyre në targa të Kosovës. Ky është një proces mjaft i suksesshëm. Unë shpresoj që edhe në frontin politik implementimi do të duhej rifillojë me shpejtësinë që do të dëshironim.

Shpejtësia nuk është e duhura.

Joern Rohde: Jo.

Për shembull,pozicioni i kryeministrit Kurti është se ne nuk po lëvizim përpara sepse na duhet një nënshkrim. Një nënshkrim nënkupton implementim. Në anën tjetër, Serbia thotë “nuk kemi nënshkruar asgjë, nuk do të nënshkruajmë asgjë, ne nuk do të lejojmë që Kosova të bëhet pjesë e Kombeve të Bashkuara. Ne nuk e njohim dhe nuk do ta njohim Kosovën as de facto dhe as de jure. Ne nuk e njohim integritetin territorial të Kosovës. Këto nuk janë pozicionime aq të mira. Për shembull, për të lëvizur përpara. Kosova e pozicionuar për nënshkrim, pala tjetër për mos nënshkrime?

Joern Rohde: Mendoj se e ke përshkruar saktë dilemën. Unë e kam vërejtur  që të dyja palët shpesh deklarohen për atë që nuk duan dhe që nuk do ta bëjnë. I gjithë procesi i cili është shtyer përpara  sidomos nga Gjermania, veçanërisht në propozimin për njohjen de facto dhe de jure katë bëjë me atë se çka mund të arrijmë. Unë jam ambasadori i Gjermanisë në Kosovë, jo në Serbi. Andaj unë përqendrohem në atë që Kosova duhet të bëjë. Kosova ka një përgjegjësi në këtë proces, e cila është implementimi i AKSHS (Asociacioni i Komunave me Shumicë Serbe) i cili është një obligim afatgjatë i Kosovës. Kështu që ne presim nga Kosova të jetë e sigurt në vete, ju e keni mbështetjen tonë dhe unë jam 100 % i sigurt se ne nuk kemi propozuar asgjë që bie në kontradiktë me Kushtetutën e Kosovës. Ndaj ajo çka pres nga Qeveria është që të vazhdojnë me  implementim. Të marrin një vendim. Ne mendojmë se këto marrëveshje, ajo e Brukselit dhe e Ohrit, janë të detyrueshme sepse janë të garantuara nga Bashkimi Evropian. Dhe Kosova duhet të lëvizë përpara, sa më shpejtë, aq më mirë. Kush po e përcakton shpejtësinë? Nëse secili mbron qëndrimin e tij, asgjë nuk lëviz përpara. Unë jam këtu në Kosovë dhe ne presim nga Kosova që të lëvizë përpara nëAKSHS. Më lejoni të nënvizoj diçka. Javën e kaluar, raporti i publikuar i ekspertëve eminent të Këshillit të Evropës, nëse shkoni në faqen 13,  mund të gjeni një fjali në të “ne presim që për avancimin e anëtarësimit të Kosovës në Këshillin e Evropës të zbatohet AKSHS-ja. Pra, detyra është e qartë. Bëjeni.

Pse mendoni se ne nuk po e bëjmë këtë?

Joern Rohde: Për këtë ju duhet ta pyesni Qeverinë.

Po, por ajo çfarë Qeveria dhe Presidenca tha, pse mendoni se ka disa shqetësime nëse ky draft është në përputhje me Kushtetutën? Për shembull ka shqetësime sa i përket Rezolutës 1244.

Joern Rohde: Po e përsëris, në politikë duhet të lëvizni. Kush po e vendos ritmin? A avancohet një çështje pa lëvizur? Edhe kryeministri e ka thënë publikisht se ky draft është shkruar bazuar në Kushtetutë.  Natyrisht, gjithçkaështë pjesë e një kompromisi, por ky draft e ka mbështetjen e plotë nga BE-ja,nga SHBA-ja, të cilat kujdesen për këto shqetësime të Kosovës. Është obligim i brendshëm i Kosovës që nga 2015 -ta që ta implementojë atë. Ne nuk e kuptojmë pse ende ka arsye për ta zvarritur këtëçështje? Lëvizni përpara! Edhe palës tjetër do ti duhet të lëvizë.

Ka disa shqetësime në lidhje me Republikën e re Srpska këtu në Kosovë, një ndarje territoriale midis shqiptarëve dhe serbëve. Kjo është ajo që po diskutohet në ditët e sotme në Kosovë. Si i përgjigjeni ju kësaj?

Joern Rohde: Ma kanë bërë shumë këtë pyetje dhe do të thosha se e refuzoj kategorikisht këtë nocion, sepse kjo është arsyeja pse ne e kemi të shkruar këtë propozim nga BE-ja, e cila i trajton këto çështje. Si mundemi ne të propozojmëdiçka që nuk përputhet me Kushtetutën?  Nëse përputhet me të, atëherë nuk mund të ketë një Republika Srpska. Unë, politikisht, nuk e kuptoj pse vitin e kaluar një fondacion gjerman kishte një propozim, kryeministri i Shqipërisë kishte një propozim, kishte një propozim nga komuniteti drejtues serb, i cili sigurisht do të mund të shkonte në atë drejtim. E vetmja palë e cila nuk ka bërë asnjë propozim është hisedari kryesor, Qeveria e Kosovës. Kështu që politikisht unë do të doja të pyesja pse gjithmonë të prisni për minutën e fundit. Propozimi ynë, propozimi i BE-së, është një propozim i cili e trason rrugën për progres, për implementim të plotë. Natyrisht edhe pala tjetër duhet të bëjëdiçka, por prapë këshilla ime është tëecni përpara sa më shpejt qëështë e mundur sepse në këto rrethana aktuale politike ne kemi një dritare mundësie e cila duhet të shfrytëzohet.

A keni vërejtur ndonjë shenjë të të ecurit përpara sa i përket planit evropian për asociacionin?

Joern Rohde: Mendoj se unë do ta shoh shenjën kur ju ta shihni atë. Qeveriae Kosovës ka thënë se ne jemi gati të nënshkruajmë. Ne mendojmë se nënshkrimi nuk është pika vendimtare. Gjëja vendimtare që duhet bërëështë tëlëvizni përpara.

Ndoshta shqetësimi i qeverisë së Kosovës për çështjen e nënshkrimit është se ata i duan marrëveshjet e nënshkruara më herët në procesin e dialogut në Bruksel. Këto marrëveshje nuk janë implementuar. Pra, nënshkruaj dhe pastaj implemento.

Joern Rohde: Po, pajtohem me fjalët tuaja: nënshkrimi nuk është aq i rëndësishëm, por nevoja për implementim. Implementimi është vlera reale e suksesit. Kur Kosova fillon të implementojë gjëra, pala tjetër do të bie më shumë në sy nëse p në marrëveshjen e Brukselit dhe Ohrit. Për sa kohë që asnjëra palë nuk bën përparim  ne jemi në një gjendje pritjeje. Këshilla jonëështë, e keni parë edhe publikisht, ecni përpara, në mënyrë që të shohim një dinamikë pozitive. Ashtu siç e kemi tani në Veri me targat, me minoritetet qëaplikojnë për pasaporta kosovare. Themi se nuk kemi parë shumë progres por kemi liberalizimin e vizave, shteti i fundit në Ballkanin Perëndimor. Kanë mbetur edhe tre javë.

Po, ky është një lajm i mirë. Të paktën jemi vendi i fundit që do të kemi liberalizim të vizave. Faleminderit institucioneve evropiane që e morën vendimin për të ecur përpara në këtë drejtim. Nëse i gjithë procesi shtyhet, për shembull zbatimi i marrëveshjeve, a do të ketë ndonjë rrezik sigurie? Së fundmi ka pasur diskutime. Për shembull presidenti i Ukrainës , Zelenskyy, tha se Putini po synon të iniciojë një konflikt të ri në rajon. Ka pasur deklarata të kryeministrit Kurti se ekzistojnë grupe sikurse ato në Banjskë dhe po përgatiten në Serbi, ndoshta për ndonjë sulm të ri ndaj Kosovës.  A shihni ju ndonjë problem nëse këto marrëveshje nuk implementohen. A do të krijohet hapësirë për këto grupe, të cilat duan ndoshta një konflikt të ri?

Joern Rohde: Dëgjo, ka shumë spekulime. Një gjë për të cilën jam i sigurt dhe pajtohem me ty është se besoj se Putini mundohet të krijojë probleme kudo që mundet, për të larguar vëmendjen nga vrasjet dhe agresioni vrastar dhe kriminal në Ukrainë. Por ne kemi reaguar. NATO ka reaguar duke e forcuar sigurinë pa e ndryshuar status quo-në…

Ju dërguat trupa?

Joern Rohde: NATO-ja është reaguesja e tretë me radhë, siç kemi mundur ta shohim në Banjskë , Policia e Kosovës është monituruar nga EULEX-i dhe KFORI dhe KFOR-i ishte në gatishmëri të plotë për të menaxhuar situatën, të cilën e  lavdëruam  publikisht qeverinë e Kosovës dhe policinë për profesionalizimin e tyre gjatë reagimit ndaj këtyre sulmeve terroriste. Edhe ju e përmendët, nuk pati vetëm trupa rezervë, Gjermania do të dërgojë edhe një grup ushtarësh në Kosovë dhe për mua është e paimagjinueshme që NATO tësulmohet në Kosovë. Por siguria duhet të plotësohet edhe me një proces politik aktiv. E përsëris, pasi që jam ambasador në Kosovë, adresa ime kryesore është  qeveria kosovare. Dhe ne tani po avokojmë t’i bindim ata, që ne jemi partnerët tuaj dhe ju lutem keni besim në ne. Nuk mund ta themi se sa shpesh Gjermania është angazhuar, qoftë në  procesin e liberalizimit të vizave, qoftë nëanëtarësimin në Këshillin e Evropës, në propozimin franko-gjerman, apo që këshilltarët specialë të vijnë këtu. Ne jemi parter i juaji dhe ne duam që ju të bëheni anëtar me të drejta të plota i komunitetit ndërkombëtar, dmth strukturave evropiane , NATO-s, Këshillit të Evropës. Por ju duhet t’i kryeni detyrat tuaja dhe njëra nga to ështëAKSHS-ja.

A është e vështirë ta bindësh Qeverinë e tanishme të Kosovës?

Joern Rohde: Po të ishte e lehtë unë nuk do të isha i ulur këtu sot dhe ju nuk do të ishit duke i bërë këto pyetje.

Sa i përket rastit në Banjskë të 24 shtatorit. Ka pasur një konkluzion ta themi, në raportin e Komisionit Evropian për Kosovën në të cilin thuhet se grupe të kontrabanduesve të armëve kanë sulmuar Policinë e Kosovës.  A është kjo mënyra se si e sheh BE-ja ngjarjen në Banjskë?

Joern Rohde: Ju keni parë deklarata nga Gjermania. Të gjithë po e dënojnë këtë sulm, Përfaqësuesi i Lartë, Borell veçse e ka cilësuar atë si një sulm terrorist. Ne e kemi parë sasinë e jashtëzakonshme të armëve qëështë gjetur aty. Kështu që është e qartë dhe fakt që i ndryshon gjërat, këta nuk janë qytetarë të frustruar , ky ishte një sulm i armatosur i cili u stopua fatmirësisht. Dhe reagimi i NATO-s ishte i qartë por janë ende duke u bërë investigime por edhe ne gjithashtu ia kemi  bërë të qartë Serbisëse autorët, sidomos ai kryesori, i cili tha se është përgjegjësi, duhet të mbahet përgjegjës.

Por ai është ende i lirë?

Joern Rohde: Po, ende i lirë, por ju duhet të jeni të sigurt që ne kërkojmë nga autoritetet e Beogradit që ai të mbahet përgjegjës për këtë. Nuk ka ndodhur ende, por ne nuk do ta lëmë me kaq.

A mendoni se ju, BE-ja, duhet t’i bëni më shumë presion Serbisëpër këto gjëra. Për personin i cili e organizoi sulmin  terrorist. Për shembull ka disa mendime  nga disa analiza të përditshme që bëhen në Kosovë . BE-ja,  ose ndoshta Shtetet e Bashkuara, po bëjnë më shumë presion në Kosovë sesa në Serbi.

Joern Rohde: Po, kjo është një pyetje plotësisht e justifikuar për t’u përgjigjur. E përsëris, unë jam ambasador këtu dhe unë mund të flas vetëm kur ne, BE-ja marrim masa kundër Kosovës, si reagim ndaj një sjelljeje të caktuar që na ka frustruar. A po bëjmë aq sa duhet në Serbi?Ndonjëherë ndoshta jo. Por nuk më takon mua të gjykojë. Unë jam ambasador këtu dhe unë dua që partneri ynë i ngushtë, Kosova, ta kuptojë se çfarë është në lojë, që ne jemi këtu për të vazhduar së mbështeturi plotësisht sovranitetin, pavarësinë dhe sigurinë e Kosovës. Për këtë arsye 28 kombe janë në KFOR dhe duke qenë se siguria është e përforcuar ne e mbështesim anëtarësimin e Kosovës në Këshillin e Evropës dhe për shkakun që ne jemi partner me Kosovën, qoftë duke transformuar FSK-në, apo duke e përmirësuar infrastrukturën e Kosovës. Dhe edhe nëse ne e kritikojmë Kosovën është një kritikë e dhënë nga njëmik.

Kritikë nga një shok?!

Joern Rohde: Saktë. Sidomos nga një familje ajo duhet të jetë e transparente dhe e sinqertë.

Po, partner si ata nga Gjermania dhe Franca dhe nga shumë vende evropiane, por akoma janë pesë shtete që ende nuk e njohin Kosovën.  Ju si partnerë të Kosovës a jeni duke bërë ndonjë gjë të ndihmoni në procesin e njohjes nga këto vende? A ka ndonjë lëvizje për shembull në Spanjë, Greqi apo Sllovaki?

Joern Rohde: Dua të them ju mund të shihni deklaratat publike,  prapë mënyra kryesore për të bindur këto vende është duke ju treguar që po bëni gjithçka për të zgjidhur konfliktin dhe është më se e sigurt që nuk luan ndonjë rol të madh nëse nuk bëni një hap tutje nëçështjet në të cilat Kosova duhet të lëvizë.  Ajo që dua të them është se këta partnerë, të gjithë deklaruan se ata janë të gatshëm të vazhdojnë kur zgjidhja e konfliktit të shkojë në kahje të drejtë. Ata duan të shohin Kosovën dhe Serbinë të përparojë, por kjo është sfida dhe çështjaqë duhet adresuar Qeverisë së Kosovës, gjë që po e bëjmë edhe ne. Gjithashtu për këtë jemi duke diskutuar këtu dhe jam 100 % i sigurt se njohja nga këto 5 vende do të arrihet, nëse dialogu ecë në drejtimin e duhur.

Dhe Asociacioni i Komunave me Shumicë Serbe është një nga kushtet kryesore?!

Joern Rohde: Po dhe të gjitha gjërat e tjera që Kosova duhet t’i bëjë  përveç implementimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe qëështë i vetmi obligim i cili daton që nga 2015,  i cili kurrë nuk ka qenë në gjendje të implementohet nga qeveritë e mëparshme. Dhe tani ne gjendemi në këtë situatë. Ne i kemi partnerët më të afërt të Kosovës, Evropën dhe Amerikën duke përkrahur procesin plotësisht dhe duke këshilluar Kosovën që kjo është rruga e duhur drejt normalizimit.

Dhe për momentin ne nuk jemi duke ecur drejt asaj rruge?

Joern Rohde: Ne jemi drejt asaj rruge..

Jo por po flas për Kosovën!

Joern Rohde: Po,  Kosova duhet të ecë me hapa më të shpejtë në implementimin e këtyre çështjeve. Dhe përsëri ju e pohuat se edhe më parë ka pasur marrëveshje të nënshkruar, por asnjëherë nuk janë implementuar. Pra çfarë mësimi mund të nxjerrim nga kjo? Implementimi. Dhe pastaj edhe pjesa tjetër duhet të participoj sepse është proces i ndërlidhur.

Është edhe një çështje tjetër këtu nga perspektiva e Kosovës, Qeveria e Kosovës. Po, ne do të implementojmë këto marrëveshje, por cilat janë garancitë nga BE-ja dhe Shtetet e Bashkuara se edhe Serbia do të jetë e gatshme ti implementojë.

Joern Rohde: Po, por ne ende nuk kemi arritur deri tek ajo pikë.

Për të normalizuar gjendjen nevojiten dy palët, ne kemi Serbinë dhe Kosovën, nëse njëra palë implementon marrëveshjen, tjetra palë nuk e bën të njëjtën gjë. Neve na duhen disa garanci rreth kësaj çështje.

Joern Rohde: Garancia vjen pas implementimit, nëse e bën këtë kjo do të ndodhë, por nëse njëra palë as nuk e fillon, pala tjetër..  E di, nuk është lehtë. Përsëri unë jam këtu…

Kush duhet të marrë hapin e parë drejt implementimit? Kosova?

Joern Rohde: Nëse Kosova ka një..dua të them as implemntimi i AKSHS-së nuk është.. ti nuk fillon..Së pari ti duhet të ketë një vendim të Qeverisë që të pranohet plotësisht. As ajo ende nuk ka ndodhur. Kështu që pas kësaj faze fillon etapa tjetër, ligjore e procesit, ndoshta dërgimi i saj tek karta kushtetuese e kështu me radhë.  Pra është si një lloj sekuencimi, arrin tek hapi i parë i cili nuk ështëfinalizimi i  një marrëveshjeje, është vetëm një njohje jozyrtare dhe pala tjetër duhet angazhuar gjithashtu,  gjë të cilën ende nuk e kemi parë. Përsëri them se Kosova duhet filluar.. kështu funksionon politika, ti e shtyn palën tjetër duke e obliguar që të lëvizë, por nëse asnjëra nga palët nuk ndërmerr një hap për të ecur përpara vazhdohet përsëritja që se nuk do të bëjmë këtë nuk do bëjmë atë dhe i gjithë procesi politik stagnon, dhe prandaj argumenti ynëështë të vazhdoni.

Pra Kosova në këtë rast është ajo që e obligon palën tjetër, në këtë rast Serbinë, që të implementojë marrëveshjen?

Joern Rohde: Sigurisht, kjo do të ishte logjika e gjithë kësaj dhe këto janë pritshmëritë tona. Edhe nëse hapi i  parë do të ishte le të themi miratimi nga qeveria dhe pastaj vëmendja do të shkonte automatikisht tek pala tjetër dhe çdo gjë tjetër do rridhte në mënyrë analogjike, dhe që ta ilustroj në një mënyrë më të qartë,  kur ministrja ime e Jashtme ishte këtu para dy vitesh ose një viti e gjysmë ajo tha / edhe kancelari im e tha – që se është e pamundur që Bashkimi Evropian të pranojë dy vende që nuk e kanë njohur njëra- tjetrën dhe se kjo është definitive. Nga ana tjetër, mundë të thuash çfarëdo por Bashkimi Evropian nuk do pranojë anëtarë që nuk njohin territoret dhe integritetin e njëri tjetrit dhe që nuk njohin njëri tjetrin.  Kjo nuk është e mundshme.

Serbia ka përparuar në procesin e integrimit?

Joern Rohde:Ku? Në fakt jo tashmë e dy vite nuk ka pasur kapituj që janë hapur, nuk shohndonjë dinamizëm apo përparim nga asnjëra palë.

Serbia ka vazhduar drejt rrugës së integrimit, por…

Joern Rohde: Kjo është e pamundur, sepse gjatë dy viteve të fundit nuk ka pasur asnjë mbledhje, dhe nuk pres të ndodhë pasi që asnjëra palë nuk ka bërë ndonjë hap pozitiv në këtë drejtim.

Ju e përmendët Këshillin e Evropës.Ne kemi aplikuar dhe kërkesa na është pranuar, por a mund të na jepni ndonjë këshillë si të përparojmë në këtë drejtim?

Joern Rohde: Ne jemi ende në vitin 2023, por koha po fluturon… Gjermania ka qenëmbështetësja  më e madhe e pranimit të Kosovës. Pasi që Kosova i ka përmbushur kërkesat, të gjitha konventat e Këshillit të Evropës janë pjesë e legjislacionit dhe Kushtetutës së Kosovës. Ne e duam Kosovën në këtë Këshill dhe me votën tonë menduam t’ia transmetonim edhe të tjerëve në ansamblenë parlamentare. Siç mund të keni parë nga raporti i javës së kaluar nga gjykatësit eminentë, njëri prej tyre ishte edhe ish- sekretar i Komisionit të Venedikut, i cili i thekson disa detyra për Kosovën. Dhe ajo çfarë pritet nga qeveria që një nga detyrat që duhet bërë, është që juti respektojë vendimet e juaja gjyqësore. Ekziston një vendim i famshëm gjyqësor që nuk është zbatuar tashmë nga 5 apo 6 qeveri të mëhershme, rasti i Manastirit të Deçanit, ku sipas gjykatës kjo tokë i përket Manastirit dhe duhet të regjistrohet si e tillë në regjistrin katastral të komunës e që nuk ka ndodhur deri tani. Kjo është qartazi shkelje e ligjit. Vendimet gjyqësore duhet implementuar. Është shumë e vështirë të jesh në përkrahësi Kosovës nëse këto pengesa vazhdojnë. Unë nuk mund të kuptoj se si mund të mos zbatohet një vendim i Gjykatës Kushtetuese, kur është e qartë se kjo mund të jetë pengesë në rrugën e Kosovës për anëtarësim në Këshillin e Evropës, sepse do të ketë një votim në Asamblenë Parlamentare dhe ju dëshironi  të shihni një lëvizje të shpejtë në këtë drejtim . Është përmendur gjithashtu edhe AKSHS-ja. Ky është një raport vjetor. Edhe Gjermania kritikohet në raportet e KE-së. Të gjithë duhet t’i bëjmë detyrat tona, dhe ky raport 30 faqësh e ndihmon konformitetin e ligjeve të Kosovës me standardet e KE-së. Përsëri kemi detyra për të bërë, dhe kështu kanë më shumë privilegje si anëtarë.

A keni biseduar me kryeministrin, apo qeverinë? Pse nuk janë duke e zbatuar ligjin për tokën të nxjerrë nga Gjykata?

Joern Rohde: Unë jam këtu që tri vite, ne kemi biseduar me të publikisht dhe privatisht, dhe së bashku me vendet e Quintit i kemi bërë pesë deklarata, mandej edhe OSBE-ja dhe KE-ja. Unë do të them vetëm një fjalë, vetëm bëjeni.

Ne vetëm duhet të bëjmë diçka dhe do të përkrahemi??

Rohde:Po,mandej  krijoni një momentum pozitiv. Gjithashtu kjo është një shenjë pozitive edhe për komunitetin e minoriteteve, ku të drejtat e minoriteve preken, qoftë minoritet religjioz, ose etnik ose gjuhësor, që sistemi legal i Kosovësështëpër secilin jo vetëm për shumicën. Është e gjitha, që ju krijoni besim, atë politik. E duke mos e bërë ju krijoni dyshime dhe ju i jepni anëstjetër municion. E shikoni, ajo është shenjë e keqe.

Çka rreth partneritetit për paqe me NATON? Si Kosova mundet me ec përpara dhe të jetë pjesë e këtij procesi?

Rohde:Prapë, çdo gjë është e lidhur me gjithçka. Ju i keni 5 shtete të Bashkimit Evropian që nuk ju kanë njohur, 4 mendoj që janë në NATO, ato do të veprojnënjësoj si veprojnë në BE, nëse shohin progres në dialog, këtollojpyetje mund tëzgjidhen lehtësisht. Ne e duam Kosovën në NATO, ne e duam Kosovën në BE , por bëni detyrat e shtëpisë, pastaj progresi do të jetë i arritshëm.

Si do ti përshkruanit raportet mes dy vendeve, Gjermanisë dhe Kosovës?

Rohde: Raportet tona janë të shkëlqyera, këtë vit festuam 15-vjetorin e raporteve diplomatike, vitin e ardhshëm do të kemi më shumë festa sepse do ta festojmë 25- vjetorin e fillimit të ndihmave gjermane për Kosovën, do të festojmë 25 -vjetorin e KFOR-it në Kosovë, 25 vjet të trupave gjermane.

E 150 të tjerë do të vijnë…?

Rohde: Ju e dini, ishin mijëra ushtarë, e dini që jemi për 25 vjet me forcat e KFOR-it këtu vitin e ardhshëm. Ne kemi diasporë mbi 550 000 mendoj, ju e dini disa muaj më parë  e patëm futbollistin e parëgjermano-kosovar në ekipin e kombëtares së futbollit të Gjermanisë, Mërgim Berisha, kemi në ekipin e të rinjve. Unë jam tifoz i futbollit, kështu që i di këta emra. Veçanërisht tani që jam në Kosovë, ju automatikisht i kuptoni këta emra, ah, me siguri një gjermano-kosovar. Por, siç thashëmë herët,  Gjermania e Kosova janë si familje, e në familje ju duhet të jeni të hapur kur ka mospajtime, qeveria e Kosovës e ka pozicionin e vet, ne kemi pozicionin tonë, ne duhet të jemi të sinqertë, dhe jemi te sinqertë në dhënien e këshillave për Qeverinë. Kështu prapë, raportet tona janë perfekt, e kishim ministrin e Bujqësisë këtu së fundmi, do të kemi vizita javën e ardhshme. Bota është nënjë situatë shumë të vështirë politike me luftën në Evropë e Ukrainë.

Me konfliktin në Gaza.

Rohde: Konfliktin ne Gaza. BE vazhdimisht, e kam fjalën ne jemi 28, ne kemi detyra tona,reformat tona. Po, nëse shihni pakon e rritjes të BE-së qëpërfshin miliarda euro për Ballkanin Perëndimor. Ne dëshirojmë  që ky regjion të jetë në paqe dhe anëtarë të suksesshëm të komunitetit tonë evropian sepse ju jeni të rrethuar me shtete të BE-së, nuk jeni në oborrin e jashtëm, por në oborrin e brendshëm, dhe oborri i brendshëm duhet të integrohet. Ju  bëni detyrat tuaja , ne bëjmë detyrat tona mendoj se  kjo është sfida jonë.

Siç kemi pasur mundësinë ta vërejmë, gjërat lëvizin në Ballkan, integrimi i këtyre vendeve të pa integruara a do te ndodh shpejt, sa do të zgjas apo varet nga kryerja e detyrave?

Rohde: Ju mund ta shikoni, disa thonë që lufta ne Ukrainë do ta zhvendos Ballkanin në plan të dytë, nuk është e vërtetë, lufta në Ukrainë ka krijuar dinamikë të re për zgjerim. Disa vite më herët,  zgjerimi… nuk kishteambicie për zgjerim, tani keni një konferencë pas tjetrës, javën e ardhshme kemi Këshillin e Evropës, ku do të kemi vendime për Ukrainën, Moldavinë dhe Ballkanin Perëndimor. Ju e keni parë statusin kandidat për Bosnjën dhe Hercegovinën, por ka çështje ende të pazgjidhura, dhe kemi aplikimin e Kosovës, por aplikimi i Kosovës mund të ecë përpara vetëm kur pranohet nga 5 shtete mos pranuese, me të gjitha çështjet tjera. Prapë po kthehem te çështjet e vogla, ne kemi parëprogres me integrim, e kemi parë çështjen e targave, dhe ne duhet te lëvizim me këto, por ju duhet të jeni konstant, le të them në ofensivë dhe të bllokoheni në qëndrimin tuaj, dhe ky është argumenti kryesor me qeverinë tuaj. Jeni optimist, kini besim në ne, këshilla jonë nuk është 100% gjithmonë, por unë do ti besoja këshillave tona, kjo tani është një propagandë për veten. Ne jemi partnerët tuaj dhe do të vazhdojmë të bëjmë çdo gjë që të garantojmë suksesin e Kosovës, pavarësinë dhe sovranitetin.

Të fundit, pasi ju e përmendët futbollin, Kosova ka nevojë për një trajner të ekipit kombëtar, a mund ta ndihmoni federatën e futbollit ta sjellë një trajner gjerman?

Rohde: Është pyetje e vështirë, kurrë nuk do të guxoja të vendosi, të  kem një opinion në ekipin e Kosovës, por mund të them se  ekipi i Gjermanisë ka nevoje për trajner, sepse suksesi jonë i fundit ishte para disa viteve, e ka qene e vështirë . Në 6 muaj kemi kampionatin evropian në Gjermani,  ne kemi nevojë për trajner që të kemi sukses. Përveç grupmoshave 17 vjeçare qe u bën kampion bote të shtunën e kaluar. Kështu që e ardhmja është e ndritur, por do të doja që  edhe e tanishmja të jetë e ndritur.