Një opinion i shkruar nga Gideon Rachman, kryeredaktori i “Financial Times” për punët e jashtme
Ai u kthye në pushtet në Hungari në vitin 2010 dhe është ende kryeministër, duke minuar pavarësinë e gjyqësorit dhe medias.
Zgjedhjet presidenciale në SHBA mund të tundojnë gjithashtu të djathtën ekstreme evropiane që të imitojë retorikën dhe metodat e Donald Trump – duke përfshirë vënien në pikëpyetje të rezultateve të zgjedhjeve, inkurajimin e dhunës në rrugë dhe përkrahjen e dëbimit masiv të emigrantëve.
Por ndjekja e modelit Trump-Orban do të jetë e vështirë për njerëz si Wilders, Meloni dhe Le Pen.
Udhëheqësi hungarez kishte një shumicë parlamentare mjaft të madhe për të shtyrë ndryshimet kushtetuese që e anuan sistemin në favor të tij.
Meloni, megjithatë, është pjesë e një qeverie koalicioni.
Wilders do të përballej me të njëjtat pengesa.
Edhe një president francez mund të luftojë për t’i bërë gjërat, pa një asamble kombëtare të butë.
Megjithatë, edhe nëse partitë evropiane të ekstremit të djathtë nuk e përmbysin demokracinë, ato mund ta tërheqin debatin politik në terrenin e tyre.
Tipari më i dukshëm që ata ndajnë është një armiqësi e fuqishme ndaj imigrimit – veçanërisht të myslimanëve – dhe një gatishmëri për të menduar masat që më parë janë hedhur poshtë si jopraktike, të patolerueshme ose të paligjshme.
Rritja aktuale e migrimit legal dhe ilegal në Evropë është një pjesë e madhe e shpjegimit për mbështetjen për partitë e ekstremit të djathtë.
Si përgjigje, shumë politikanë të zakonshëm, përfshirë Holandën dhe Francën, i janë bashkuar thirrjeve për shkurtime të mprehta të imigracionit.
Përvoja e Melonit ilustron vështirësinë për të zbatuar atë lloj retorike.
Ajo nuk ka mundur të ndalojë një rritje të mprehtë të numrit të refugjatëve që mbërrijnë në Itali me anije.
Në të njëjtën kohë, asaj i është dashur të pranojë se Italia ka nevojë për punë emigrantësh – dhe ka rritur numrin e vizave për punëtorët jashtë BE-së.
Meloni është e pazakontë në mesin e të djathtës ekstreme evropiane duke qenë fort pro-ukrainas.
Në të kundërt, Orban, Wilders, Fico, Le Pen, AfD dhe partia Austriake Liria kanë kërkuar që të gjithë të akomodohen me Rusinë e Vladimir Putinit.
Nëse ndikimi i tyre rritet në Bruksel, do të jetë një lajm i keq për Kievin.
E djathta ekstreme është gjithashtu armiqësore ndaj BE-së, të cilën e karakterizon si një projekt elitist dhe “globalist”, të rrezikshëm për identitetin kombëtar dhe të favorshëm për imigracionin masiv.
Në të kaluarën, Wilders dhe Le Pen kanë biseduar për largimin e vendeve të tyre nga BE-ja ose monedha e përbashkët evropiane.
Por këto ide nuk janë më të mira (ndoshta falë Brexit) – kështu që ato tani po i nënvlerësojnë bisedat për Nexit ose Frexit.
Dashuria e Orbanit për denoncimin e Brukselit gjithashtu nuk është përkthyer kurrë në ndonjë lëvizje reale për t’u larguar nga BE.
Në vend që të largohen nga BE-ja, partitë e ekstremit të djathtë kanë më shumë gjasa të përpiqen ta ndryshojnë atë nga brenda.
Ata tashmë po synojnë ligjet e BE-së për të drejtat e njeriut dhe angazhimin e saj ndaj konventës së OKB-së për refugjatët.
Nëse e djathta ekstreme vazhdon të bëjë fitime të rëndësishme në zgjedhjet kombëtare – dhe në zgjedhjet për Parlamentin Evropian verën e ardhshme – ajo së shpejti mund të jetë në një pozicion për të minuar vlerat dhe angazhimet ligjore që janë konsideruar prej kohësh si qendrore për projektin evropian.
BE-ja mund të jetë një kafshë shumë e ndryshme, pas disa vitesh.