Ndërkohë që PE-ja e ka shkarkuar nënkryetaren greke Eva Kaili me një shumicë dërrmuese votash pas arrestimit nga policia belge me akuzat e korrupsionit dhe pjesëmarrjes në një organizatë kriminale, ne institucionet europiane ka një pikëpyetje të madhe nëse skandali i korrupsionit ishte i fokusuar vetëm në pak persona apo tashmë është kthyer në një fenomen.

“Politico” ka bërë një analizë të gjatë në lidhje me këtë fakt, të cilin abcnews.al e sjell në shqip si më poshtë:

Brukselit ka filluar të përballet me një pyetje të pakëndshme në qendër të hetimit të ryshfetit në Katar: Sa thellë shkon kjo gjë?

Deri më tani, hetimet e policisë të nisura nga prokurori belg Michel Claise kanë burgosur katër persona, përfshirë nënpresidenten e Parlamentit Eva Kaili, me akuza për korrupsion, pastrim parash dhe pjesëmarrje në një organizatë kriminale.

Pas përfundimit të tronditjes fillestare të atyre arrestimeve, disa zyrtarë të parlamentit i thanë POLITICO-s se besonin se akuzat do të kufizoheshin në “disa individë” që kishin humbur rrugën duke pranuar qindra mijëra euro nga Katari.

Por kjo teori kishte filluar të zbehej në mbrëmjen e së hënës, pasi policia belge kreu një seri tjetër bastisjesh në zyrat e Parlamentit, pikërisht në kohën kur ligjvënësit po mblidheshin në Strasburg, një nga dy vendet e Parlamentit Evropian, për takimin e tyre të parë pasi lajmet për arrestimet dolën të premten.

Me 19 shtëpi, zyra dhe zyra të kontrolluara – përveç Parlamentit – gjashtë persona të arrestuar dhe shuma prej së paku rreth 1 milion euro të gjetura, disa zyrtarë dhe aktivistë të BE-së thanë se besonin se numri i emrave të “peshkuar” do të rritej – dhe se skandali i ryshfetit në Katar ishte simptoma e një problemi shumë më të thellë dhe më të përhapur me korrupsionin jo vetëm në Parlamentin Evropian, por në të gjitha institucionet e BE-së.

Mbikëqyrja e dobët e aktiviteteve financiare të anëtarëve të Parlamentit Europian dhe fakti që shtetet e tjera ishin në gjendje t’i kontaktonin ata pa i regjistruar ndonjëherë takimet në një regjistër publik përbën një recetë për korrupsion, argumentuan këta kritikë.

Përtej Parlamentit, ata vunë në dukje numrin e madh të zyrtarëve të lartë që nisen për t’i shërbyer interesave private pas një qëndrimi në Komisionin Evropian ose Këshillin, si provë se duhet një mbikëqyrje më e ashpër e institucioneve. Të tjerë thirrën trashëgiminë e Komisionit Jacques Santer – i cili dha dorëheqjen në grup në 1998 – si provë se asnjë institucion i BE-së nuk është i imunizuar nga ndikimi i paligjshëm.

“Gjykatat do të përcaktojnë se kush është fajtori, por ajo që është e sigurt është se nuk është vetëm Katari dhe nuk janë vetëm individët që janë përmendur ata që janë përfshirë në këtë skandal” tha për Politico Raphaël Glucksmann, një ligjvënës francez, i cili drejton një komision kundër ndërhyrjeve të huaja në Parlament.

Për të trajtuar problemin, Glucksman u bëri thirrje zyrtarëve evropianë që të ngritur një komitet hetimor “ad hoc” në Parlament, ndërsa të majtë të tjerë dhe deputetë të Gjelbër kanë bërë thirrje për reforma, duke përfshirë emërimin e një zëvendëspresidenti kundër korrupsionit për të zëvendësuar Eva Kailin dhe themelimin e një komiteti të etikës për të mbikëqyrur të gjitha institucionet e BE.

Të tjerë, megjithatë, duken më pak të bindur se hetimi i korrupsionit do të nxjerrë emra të rinj ose se ngjarjet që ndodhën të premten e kaluar do të zbulojnë një problem më të gjerë në BE.

I pyetur për shkallën e skandalit të ryshfetit, një zyrtar i lartë i Parlamentit Evropian, duke folur në kushte anonimiteti për të diskutuar konsultimet konfidenciale, tha: “Sado serioze që është kjo, është një çështje e individëve, disa njerëzve që morën vendime shumë të këqija. Hetimi dhe arrestimet tregojnë se sistemet dhe procedurat tona funksionuan”.

Nga ana e saj, Valerie Hayet, një deputete franceze nga grupi qendror Reneë, i bëri jehonë të njëjtës ndjenjë, duke vënë në dukje se ndërsa ishte thellësisht e shqetësuar për “rrezikun për demokracinë tonë” të lidhur me ndërhyrjen e huaj, ajo nuk besonte se skandali ‘përgjithëson të gjithë BE. “Për fat të keq, ka mollë të këqija”, tha ai.

Në të njëjtën kohë, shefja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, e cila është nën kritika për trajtimin e saj të marrëveshjeve të vaksinës COVID me gjigantin farmaceutik Pfizer, refuzoi t’u përgjigjej pyetjeve në lidhje me marrëdhëniet e zëvendëspresidentit Margariti Schina me Katarin në një konferencë shtypi, duke shkaktuar zemërim të gazetarëve të Brukselit.

Komisioneri grek përfaqësoi BE-në në ceremoninë e hapjes së Kupës së Botës dhe u kritikua nga eurodeputetët muajin e kaluar për postimet e tij në Tëitter që vlerësonin reformat e punës të Katarit.

E pyetur për reagimin e Komisionit ndaj skandalit të korrupsionit në Katar që ka bërë bujë në Parlamentin Europian dhe në veçanti qëndrimin e Schina, Ursula von der Leyen mbajti një heshtje autoritative duke iu referuar komisionerit grek.

Megjithatë, presidenti i Komisionit Evropian tregoi gatishmëri për të krijuar një organ të pavarur të etikës që mund të hetonte aktivitetet e paligjshme në të gjitha institucionet e BE-së.

Dikotomia mbi mënyrën e trajtimit të këtij skandali tregon se si, edhe përballë asaj që duket të jetë një shembull flagrant korrupsioni, anëtarët e sistemit të Brukselit, i përbërë nga mijëra burokratë të mirëpaguar dhe zyrtarë të zgjedhur, shumë prej të cilëve kanë imuniteti ligjor si pjesë e punës së tyre, ata kërkojnë të mbrohen nga kontrolli që mund të kërcënojë të ardhurat ose të prishë karrierën e tyre. /abcnews.al