Populli i Afganistanit po përjeton barrën e përshkallëzuar të sundimit çnjerëzor të talebanëve pas braktisjes së vendit nga presidenti Biden. Sado të zemëruar që shumë amerikanë u ndien për qëndrimin e zgjatur të Shteteve të Bashkuara në Afganistan, ata megjithatë nuk e pëlqyen atë që Biden e bëri.

Nga ana tjetër, Kina po tallet me Bidenin personalisht dhe me Shtetet e Bashkuara në përgjithësi si të dobët dhe të pabesueshëm. Kina ka filluar një sfidë të re të pacipë, duke kërcënuar me aksion ushtarak kundër Tajvanit nëse Uashingtoni thjesht lejon presidenten Tsai Ing-wen të marrë pjesë në një konferencë për demokracinë të planifikuar për në dhjetor.

Biden njoftoi në shkurt se ai do të thërrasë një Samit për Demokracinë për të “bashkuar krerët e shteteve, shoqërinë civile, filantropinë dhe sektorin privat, duke shërbyer si një mundësi për udhëheqësit botërorë që të dëgjojnë njëri-tjetrin dhe qytetarët e tyre”.

Ambasadori jozyrtar i Tajvanit në Uashington, Hsiao Bi-kim, u tha zyrtarëve të administratës se Tajvani do të donte të merrte pjesë. Kjo kërkesë u tha se mori “reagime shumë pozitive”.

Në një takim të Komitetit të Punëve të Jashtme të Dhomës, i mbajtur në mars, Republikani Young Kim (Kaliforni) pyeti Sekretarin e Shtetit Antony Blinken, nëse ishte i angazhuar për të ftuar Tajvanin, dhe ai u përgjigj: “Jam absolutisht i përkushtuar për të punuar me të. Unë ndaj pikëpamjen tuaj se Tajvani është një demokraci e fortë, një fuqi teknologjike shumë e fortë dhe një vend që mund të kontribuojë për botën dhe jo vetëm për njerëzit e saj.”

Ky angazhim i madh është vënë në dyshim tani nga: a) tërheqja katastrofale nga Afganistani dhe b) paralajmërimet e tmerrshme të Kinës kundër përfshirjes tajvaneze.

Hu Xijin, redaktor i mediave propagandistike të Pekinit, Global Times, paralajmëroi javën e kaluar se pjesëmarrja e Tsait do të “shkelte rëndë” vijat e kuqe të Kinës në Tajvan dhe do të paraqiste “një mundësi historike për avionët luftarakë kinezë të fluturojnë mbi ishull”. Kjo do të ishte një shkelje e hapur e hapësirës sovrane të Tajvanit, për çka ushtria e Tajvanit do të justifikohej me të shtëna paralajmëruese.

Hu, i njohur për retorikën e zjarrtë të pakufizuar nga Pekini, parashikoi këtë mundësi: “Nëse ushtria e Tajvanit guxon të hapë zjarr ndaj luftëtarëve të ushtrisë kineze, një numër i madh i raketave që synojnë objektivat ushtarake të Tajvanit nga kontinenti dhe flotat tona bombarduese do të japin një përgjigje vendimtare”.

Lufta në Ngushticë do të vazhdonte, ndërkaq Shtetet e Bashkuara do të duhej të zbulojë nëse ka mundësinë e mandatuar nga Akti i Marrëdhënieve me Tajvanin “për t’i rezistuar çdo përdorimi të forcës ose formave të tjera të shtrëngimit që do të rrezikonin sigurinë e njerëzve në Tajvan. “Për më tepër, Uashingtoni do të duhej të vendoste në rrethana të tilla nëse ka vullnetin për ta bërë këtë.

Skenari i krizës mund të shmanget nëse Biden e bën të qartë tani se SHBA-ja do të mbrojë Tajvanin  për të gjitha arsyet e vjetra morale dhe gjeostrategjike, por tani edhe për të rikthyer besueshmërinë ndërkombëtare të Amerikës pas tmerrit dhe turpit të Afganistanit.

Pekini mund të shpëtojë fytyrën duke zgjedhur ta trajtojë Tsain si përfaqësuese e një organizate tjetër joqeveritare, e quajtur Tajvan. Uashingtoni, natyrisht, thjesht do ta injoronte atë pseudo-përcaktim dhe do ta trajtonte Tajvanin si Tajvan, jo si Taipei Kinez ose me ndonjë pseudonim tjetër poshtërues.

Sa i përket kërcënimeve “jozyrtare” të Kinës për të shkelur hapësirën ajrore të Tajvanit dhe potencialisht provokimeve për një konflikt ushtarak, Uashingtoni duhet të deklarojë përfundimisht se Amerika do të ndihmojë në mbrojtjen e Tajvanit. Në një intervistë për ABC-TV javën e kaluar, Biden dukej i përgatitur për të mbajtur një qëndrim të tillë. George Stephanopoulos e sfidoi atë me këtë pyetje: “Tashmë e shihni Kinën duke i thënë Tajvanit: “E shihni? Nuk mund të mbështeteni tek amerikanët.”

Biden iu përgjigj prerë: “Ne bëmë një angazhim të shenjtë për Nenin 5 që nëse, në fakt, dikush do të pushtonte ose ndërmerrte veprime kundër aleatëve tanë në NATO, ne do të përgjigjeshim. Njësoj me Japoninë, njësoj me Korenë e Jugut, njësoj me Tajvanin”.

Deklarata e Bidenit për një angazhim solid të sigurisë ndaj Tajvanit u zbeh shpejt nga shpjegimet e administratës se “SHBA-ja nuk ka ndryshuar politikën. “Kjo kujtoi menjëherë zotimin e presidentit George W. Bush për të bërë “gjithçka që duhet” për të mbrojtur Tajvanin ose “asnjë ndryshim të politikës”, kur presidenti i zgjedhur i atëhershëm, Trump, me mirësi e uroi Tsain për zgjedhjen e saj si presidente në vitin 2016.

Por, ekziston edhe komenti enigmatik i Trumpit në vitin 2020 se “Kina e di se çfarë do të bëj” nëse sulmon Tajvanin, duke sugjeruar tërthorazi se Pekini ishte paralajmëruar për konfliktin ushtarak me Amerikën. Deklarata shumë më specifike e sigurisë e Bidenit përkon me vërejtjen e Trumpit, dhe duket se sugjeron që të dyja administratat ia kanë përcjellë synimet e forta amerikane udhëheqësit kinez, Xi Jinping.

Nëse është kështu, ato paralajmërime të fshehta nuk kanë pasur efekt parandalues ​​të synuar, sepse Kina vazhdon me retorikën e saj të përshkallëzuar dhe veprimet e saj provokuese.

Për të demonstruar më tej vendosmërinë e Shteteve të Bashkuara, Biden duhet t’i thotë Pekinit se çdo kërcënim tjetër me forcë kundër pjesëmarrjes së Tajvanit në Samitin e Demokracisë do të shkaktojë njohjen e menjëhershme diplomatike të Tajvanit dhe një deklaratë zyrtare të politikës së re të Uashingtonit “Një Kinë, Një Tajvan”. Pekini duhet të kuptojë se lufta do të thotë pavarësi e menjëhershme e Tajvanit.

Më në fund, administrata duhet të paralajmërojë Pekinin se çdo përdorim i forcës kundër Tajvanit do të minonte premisën e vetë marrëdhënies SHBA-Kinë.

Akti i Marrëdhënieve me Tajvanin u shpreh qartë në vitin 1979: “Vendimi i Shteteve të Bashkuara të Amerikës për të vendosur marrëdhënie diplomatike me Republikën Popullore të Kinës mbështetet në pritjen që e ardhmja e Tajvanit do të përcaktohet me mjete paqësore”.

Pekini prej kohësh është larguar nga kërcënimet e forcës kundër Tajvanit përmes lëvizjeve të tij të shkurtra të veprimit kinetik në “zonën e hirtë”. Avionët ushtarakë fluturues mbi Tajvanin si një provokim i drejtpërdrejtë do ta bënin atë një zonë të hirtë shumë të errët dhe praktikisht do të përbënte një akt lufte. Biden duhet t’i thotë Xi-së se afërsia mbi Tajvanin nuk është më e pranueshme në një marrëdhënie paqësore me Shtetet e Bashkuara.

Anasjelltas, paraqitja katastrofale e Biden në Afganistan dhe çmimi i tmerrshëm që po paguajnë njerëzit afganë kanë krijuar si imperativin ashtu edhe motivimin që Uashingtoni të veprojë me përgjegjësi ndaj Tajvanit.

Joseph Bosco shërbeu si drejtor i Kinës për Sekretarin e Mbrojtjes nga viti 2005-2006 dhe si drejtor i Azisë-Paqësorit për ndihmë humanitare dhe ndihmë nga fatkeqësitë nga viti 2009-2010. Ai është anëtar jorezident në Institutin për Studime Koreane-Amerikane dhe anëtar i bordit këshillues i Institutit Global të Tajvanit./Demokracia.com/