Vetëm disa orë pas sulmit vdekjeprurës me dron nga militantë të dyshuar të mbështetur nga Irani në një postë ushtarake amerikane në Jordani, duke lënë të vdekur tre anëtarë të shërbimit amerikan dhe më shumë se 30 të plagosur, një kor i njohur republikanësh filloi të bënte thirrje.
Ata donin që administrata Biden të bombardonte Iranin.
Së pari ishte senatori republikan Lindsey Graham.
“Godite Iranin tani”, shkroi ai në Twitter. “Goditi ata fort”.
Kolegu i Senatit të Graham, John Cornyn ishte edhe më i hapur.
“Synoni Teheranin”, shkroi ai në X, dikur Twitter.
Administrata Biden tha në një deklaratë se inteligjenca amerikane kishte përcaktuar tashmë se sulmi me dron ishte orkestruar nga “grupe militante radikale të mbështetura nga Irani” në Siri dhe Irak.
“Associated Press” raportoi të hënën se grupet në Irak ishin veçanërisht përgjegjës dhe një koalicion i milicive të mbështetur nga Irani i quajtur Rezistenca Islamike në Irak pretendoi të dielën se kishte shënjestruar personelin amerikan në afërsi, por nuk konfirmoi në mënyrë eksplicite se kishte kreu këtë sulm specifik.
Irani tha se nuk kishte “asnjë lidhje dhe nuk kishte të bënte” me sulmin, duke deklaruar se vendimet e të ashtuquajturave “grupe të rezistencës” në rajon për të sulmuar forcat amerikane merren nga grupet vetë.
Megjithatë, Irani mbetet mbështetësi kryesor i grupeve të tilla dhe Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike mban lidhje të ngushta me ta.
Për javë të tëra, administrata Biden është përpjekur të përdorë një qasje të kufizuar për të ndaluar sulmet nga militantët e mbështetur nga Irani në Irak dhe Siri, të cilët kanë shënjestruar anëtarët e shërbimit amerikan në ato vende.
Në përgjigje, administrata Biden është përgjigjur me tetë raunde sulmesh ajrore ndaj përfaqësuesve iranianë në Irak dhe Siri që nga tetori, dhe një numër të ngjashëm sulmesh kundër grupit rebel Houthi të mbështetur nga Irani në Jemen.
“Kemi pasur një ditë të vështirë mbrëmë në Lindjen e Mesme. Ne humbëm tre shpirtra të guximshëm në një sulm në një nga bazat tona”, tha Biden në një ngjarje në Karolinën e Jugut të dielën.
“Dhe ne do të përgjigjemi”.
Por si mund ta bëjë Biden këtë?
Ndërsa Departamenti i Mbrojtjes i SHBA-ve harton plane ushtarake që Biden duhet t’i shqyrtojë, “Foreign Policy” bisedoi me një sërë ish-zyrtarësh dhe ekspertësh se cilat janë opsionet e tij.
Ata përshkruan tre mënyra të mundshme: goditja brenda Iranit, goditja e objektivave iraniane në rajon ose ndjekja e diplomacisë.
Opsioni 1: Sulmet brenda Iranit
Dhe disa ish-zyrtarë ushtarakë amerikanë janë këmbëngulës se sulmet gjithëpërfshirëse brenda vetë Iranit janë mënyra e vetme për t’i dërguar mesazhin Teheranit për ta rrëzuar atë.
“Ne e kemi lejuar veten të arrijmë në një pikë ku tani, sulmet e drejtpërdrejta ndaj Iranit janë ato që kërkohen për të shuar këtë aktivitet”, tha John Miller, një admiral i Marinës me tre yje në pension.
Miller shtoi se Shtetet e Bashkuara duhet të udhëheqin sulmet brenda Iranit që degradojnë interesat ekonomike të Korpusit të Gardës Revolucionare Islamike, si dhe aftësinë e saj për të transportuar armë jashtë shtetit.
Opsioni 2: Sulmet kundër aseteve të Iranit
Jo të gjithë besojnë në nevojën për të goditur brenda Iranit që Shtetet e Bashkuara të rivendosin frenimin.
Nathan Sales, një ish-koordinator i Departamentit të Shtetit për antiterrorizmin gjatë administratës Trump, tha se ka një histori të gjatë që Shtetet e Bashkuara i thonë Iranit të frenojë provokimet e tij duke goditur asetet iraniane me vlerë të lartë në rajon.
Sales ve në dukje Operacionin Praying Mantis, fushata e administratës së Reganit në prill të vitit 1988 për sulme ndaj anijeve iraniane në Gjirin Persik.
Dhe më së fundmi, tha ai, sulmi me dron i SHBA-ve i janarit 2020 që vrau komandantin e Forcës Kuds iranian, Qassem Suleimani, dhe komandantin e Forcave të Mobilizimit Popullor, Abu Mahdi al-Muhandis, në aeroportin e Bagdadit ishte i mjaftueshëm për ta bërë Iranin që të tërhiqej.
“Në vitet 1980, Reagan fundosi marinën iraniane dhe ne nuk dëgjuam shumë nga Irani pas kësaj për një kohë”, tha Sales.
Opsioni 3: Riangazhimi Diplomatik
Administrata Biden e filloi mandatin e saj në detyrë me një përpjekje të vendosur diplomatike për të ringjallur pjesëmarrjen e SHBA-ve në marrëveshjen bërthamore të Iranit pasi presidenti i atëhershëm Donald Trump doli nga pakti në vitin 2018.
Edhe kur ato bisedime u shteruan, deri në sulmin e Hamasit në territorin e Izraelit tetorin e kaluar, administrata besonte se përpjekjet diplomatike për të normalizuar lidhjet midis Izraelit dhe shteteve të Gjirit do ta vendosnin Lindjen e Mesme në rrugën e duhur.
Dhe kur Kina ndërmjetësoi një afrim midis Arabisë Saudite dhe Iranit në mars 2023, disa zyrtarë të administratës Biden e mirëpritën atë pavarësisht konkurrencës së vazhdueshme SHBA-Kinë, duke e parë atë si një lëvizje pozitive që mund të çojë në de-përshkallëzimin rajonal.
Tani, disa ekspertë besojnë se thirrjet për hakmarrje ushtarake të SHBA-ve kundër Teheranit rrezikojnë të prishin përpjekjet e administratës Biden për të gjetur një zgjidhje diplomatike për t’i dhënë fund konfliktit Izrael-Hamas dhe për të de-përshkallëzuar tensionet me Iranin.
Dhe ata po i kërkojnë administratës Biden të bëjë një hap prapa nga butoni i kuq dhe një hap drejt tryezës së bisedimeve.
